Premiery #nonfiction LISTOPAD 2025

Czy szukacie inspiracji prezentowych, czy czegoś do czytania dla siebie, przychodzimy z pomocą! 💪 Spośród listopadowych premier #nonfiction polecamy najnowszą książkę Grzegorza Piątka o architekturze codziennej, nieprestiżowej (a przecież najważniejszej); historię migreny i prób jej leczenia; opowieść o tym, jak polityka jednego dziecka zmieniła Chiny. Czeka nas też sporo interesujących biografii: Melchiora Wańkowicza, Yoko Ono, Rogera Penrose’a, Donalda Trumpa, Andy’ego Warhola czy Zbigniewa Cybulskiego. Na koniec sprawdźcie, czy da się opowiedzieć dzieje kobiet za pomocą 101 przedmiotów oraz co do powiedzenia o naszym ulubionym gatunku mają jego twórczynie – reporterki.

• honor the gift x jordan why not 6 inner city
• GmarShops Marketplace , NIKE KOBE 1 PRONTO 81 POINTS GAME 28.5cm , Nike Air Max Pulse

zebrała Agnieszka Pietrzak

Clayton Page Aldern

Ciężar natury. Jak zmiany klimatu wpływają na umysł, mózg i ciało

tłum. Magdalena Rabsztyn-Anioł

Wydawnictwo Bo.wiem

premiera: 12.11.2025

Zmęczony świat daje nam się we znaki. Konsekwencje zmian klimatycznych dla ludzkiej biologii są znacznie trudniej dostrzegalne niż podnoszący się poziom wód oceanicznych czy narastające fale upałów. Clayton Page Aldern, opierając się na wieloletnich badaniach, analizuje złożone relacje między przekształceniami środowiska naturalnego a funkcjonowaniem ludzkiego mózgu i organizmu.

Na skutek wysokich temperatur wzrasta liczba napaści z użyciem broni i aktów przemocy domowej. Cieplejszy świat sprawia, że szkodzimy sobie nawzajem. Nie tylko wojna powoduje stres pourazowy – jego przyczyną mogą być również gwałtowne pożary czy huragany. Autor odsłania nieoczekiwany wpływ zachodzących w naturze zmian na produktywność, pamięć, język, tożsamość, a nawet strukturę mózgu. Analizuje procesy zachodzące od rolniczych regionów Kalifornii po arktyczne siedziby Saamów.

Niezwykła proza Alderna wytrąca z równowagi, budzi emocje i nie lekceważy ludzkich obaw. Ciężar natury pozostawia jednak miejsce na nadzieję, że da się zatrzymać to, co wydaje się przesądzone.

Patchen Barss

Sir Roger Penrose. Geniusz i jego droga do rzeczywistości

tłum. Ewa L. Łokas, Bogumił Bieniok

Copernicus Center Press

premiera: 12.11.2025

W wieku sześciu lat Roger Penrose odkrył zegar słoneczny na polanie niedaleko domu. Za sprawą tego urządzenia, utkanego ze światła, cienia i czasu, ujrzał „świat poza światem” pełen olśniewająco pięknej geometrii. Tak rozpoczął długą podróż, dzięki której ostatecznie został jednym z najbardziej wpływowych matematyków, filozofów i fizyków.

Penrose pokazał, jakie są ograniczenia ogólnej teorii względności, wyznaczył nowe kierunki badań w fizyce teoretycznej i zadziwił innych uczonych oraz swoich licznych wielbicieli elegancją i pięknem swoich odkryć. Niemniej przyszło mu zapłacić za ten ogromny sukces wysoką cenę: nie potrafił pielęgnować relacji z najbliższymi mu osobami, zwłaszcza kobietami, które troszczyły się o niego lub razem z nim pracowały.

Patchen Barss wykorzystuje liczne wywiady, a także zagląda do nieznanych do tej pory dokumentów archiwalnych, by naszkicować poruszający portret Penrose’a, laureata Nagrody Nobla, i Rogera, zwyczajnego człowieka pełnego wątpliwości. Nie tylko opisuje jego niezwykłe życie, ale także zastanawia się, kim trzeba być, żeby zostać geniuszem, i kto ostatecznie ponosi ofiarę, dzięki której jednemu człowiekowi udaje się zajść tak daleko.

Hal Brands

Stulecie Eurazji. 100 lat konfliktów i zimnych wojen, które ukształtowały współczesny świat

tłum. Barbara Kocowska

Wydawnictwo Prześwity

premiera: 14.11.2025

Często myślimy o epoce nowożytnej jako o okresie potęgi Ameryki. W rzeczywistości żyjemy jednak w długim i charakteryzującym się gwałtownym przebiegiem stuleciu Eurazji. Od początku XX wieku to ona była bowiem areną globalnej rywalizacji. Ten potężny, bogaty w zasoby ląd, oblewany wodami czterech oceanów, jest miejscem zamieszkania większej części ludności Ziemi i skupia znaczną część jej potęgi przemysłowej oraz potencjału militarnego. Ze strategicznego punktu widzenia Eurazja jest najcenniejszą zdobyczą i dlatego spory o superkontynent eurazjatycki wielokrotnie powodowały gwałtowne zaburzenia porządku światowego i jego przemiany, prowadzące niemal do jego destrukcji.

Od początków XX wieku autokratyczne państwa – od Niemiec po Związek Radziecki – walczyły o dominację nad tym strategicznym obszarem centralnym. Położone poza nim morskie potęgi – początkowo Zjednoczone Królestwo, a później Stany Zjednoczone – starały się utrzymać bezpieczeństwo demokratycznego świata przez zachowanie eurazjatyckiej równowagi. Rywalizacja Ameryki z Chinami, Rosją i Iranem jest kolejną odsłoną tej geopolitycznej gry.

Hal Brands, uznany ekspert w sprawach międzynarodowych, dowodzi, że lepsza znajomość strategicznej geografii Eurazji może pomóc zrozumieć źródła rywalizacji i konfliktów we współczesnym świecie. W Stuleciu Eurazji wyjaśnia, jak rewolucje techniczna i technologiczna oraz zmiany w sztuce wojennej, a także rozwój toksycznych ideologii podboju uczyniły z Eurazji centrum XX-wiecznej geopolityki i zarzewiem sporów, które będą cechowały wiek dwudziesty pierwszy.

Błażej Brzostek

Życie codzienne kobiet w PRL

Państwowy Instytut Wydawniczy

premiera: 27.11.2025

Codzienność kobiet w PRL regulowana była przez różne rytmy i cykle: role narzucone przez system, zwyczaje i – zabetonowane tradycją – wewnętrzne imperatywy. Ustrój Polski Ludowej deklarował równość płci, w wielu przypadkach oznaczało to jednak dla jednej z nich podwójne obciążenie. Dominujący przez wieki wzorzec kulturowy, który umieszczał kobietę w kontekście domowym, rodzinnym, a dużo rzadziej – w zewnętrznym, publicznym zmienił się o tyle, że do tradycyjnych obowiązków dołożył te związane z pracą zarobkową, koniecznością utrzymania rodziny i nadążania za nowoczesnością. Mimo że zmiany polityczne i gospodarcze miały ogromny wpływ na życie kobiet, to wpływ kobiet na politykę pozostawał znikomy.

Autor rekonstruuje ich świat – często trywializowany lub wręcz pomijany w historiografii – sięgając przede wszystkim po ich osobiste doświadczenia utrwalone w pamiętnikach, poradnikach, czasopismach, a także filmach (nie tylko dokumentalnych), dokumentach. Wszystkich materialnych i niematerialnych pamiątkach tej epoki. Zadaje pytania o ich motywacje, marzenia, o to, w jaki sposób realizowały siebie i swoje plany. I skąd brały na to siłę…

Richard Dawkins

Genetyczna księga umarłych. Darwinowska refleksja

tłum. Tomasz Lanczewski

Wydawnictwo Helion

premiera: 25.11.2025

Dobór naturalny: najgenialniejszy rzeźbiarz w historii życia.

W najnowszej książce autorSamolubnego genu i Na skrzydłach wyobraźni zabiera nas w niezwykłą podróż ― przez ciała i zachowania zwierząt, aż po molekuły DNA ― by pokazać, jak dobór naturalny rzeźbi życie w nieskończonej różnorodności form.

Z typową dla siebie klarownością i błyskotliwością Dawkins odsłania zarówno genialne rozwiązania ewolucji, jak i jej osobliwe pomyłki, proponując przełomowe spojrzenie na historię życia. Pokazuje, że ciało, zachowania i geny każdego organizmu są niczym księga ― archiwum światów jego przodków. Drobne dłuta doboru naturalnego rzeźbią każdy szczegół: od biochemicznych zakamarków po każdą komórkę ciała. Zoolog przyszłości, badając nieznane zwierzę, będzie w stanie odtworzyć światy, które kształtowały jego przodków. Doskonale zamaskowana pustynna jaszczurka nosi na grzbiecie „namalowany” krajobraz piasków i kamieni, zapis dawnych pustyń, na których przeżyli jej przodkowie ― i jeszcze dawniejszych światów zakodowanych w genach: genetycznej księgi umarłych.

Książka Dawkinsa roi się od fascynujących przykładów twórczej mocy doboru naturalnego ― zdolnego kreować arcydzieła, a jednocześnie zaskakiwać pozornymi pomyłkami ewolucji. Po drodze air jordan 11 cherry holiday 2022 autor rozprawia się z krytykami „perspektywy genowej”, a na koniec stawia prowokacyjne pytanie: czy wszystkie nasze geny można postrzegać jako gigantyczną kolonię współpracujących wirusów?

Genetyczna księga umarłych to książka odważna, obrazowa i inspirująca ― otwierająca oczy na dawne światy, z których wszyscy się wywodzimy.

Każde stworzenie jest księgą ― trzeba tylko nauczyć się ją czytać.

Aurélien Duchêne

Putin przeciw Zachodowi. Francuska analiza rosyjskiego zagrożenia

tłum. Justyna Nowakowska

Wydawnictwo Prześwity

premiera: 7.11.2025

Jakie zagrożenie dla krajów zachodnich będzie stwarzać Rosja w nadchodzących dekadach?

W swojej książce Aurélien Duchêne pokazuje, że putinowska Rosja po raz kolejny jest gotowa urzeczywistnić nawet najbardziej niewiarygodne scenariusze. Autor wyjaśnia, dlaczego pomimo niepowodzeń i międzynarodowych sankcji rosyjskie mocarstwo nie chwieje się w posadach. Analizuje również zjawiska w rosyjskim życiu politycznym i społecznym zapowiadające dalszy dryf w kierunku autorytaryzmu. Opierając się na opiniach cenionych specjalistów, Duchêne rozszyfrowuje mechanizmy walki, jaką Rosja toczy z zachodnimi demokracjami, i wyjaśnia, w jakich okolicznościach ta konfrontacja może przerodzić się w konflikt zbrojny.

We Francji od lat dominują dwie szkoły myślenia o Rosji: prorosyjska i antyrosyjska, Astolphe de Custine, Albert Camus czy Alain Besançon krytykowali rosyjski despotyzm, biurokrację i sowiecki model władzy – Aurélien Duchêne kontynuuje te tradycje i ostrzega przed zagrożeniem nadciągającym ze Wschodu.  

Jack El-Hai

Norymberga. Naziści oczami psychiatry

tłum. Jarosław Skowroński

Wydawnictwo Czarne

premiera: 12.11.2025

Bestsellerowy reportaż zekranizowany w gwiazdorskiej obsadzie (m.in. Russell Crowe, Rami Malek). Film Norymberga jest wciągającą adaptacją tej opowieści o korzeniach zła.

Latem 1945 roku, niedługo po kapitulacji III Rzeszy, najwyżsi rangą dowódcy niemieccy trafiają do ciasnych cel ośrodka w Mondorf-les-Bains, gdzie czekają na proces i wyroki. Hermann Göring, sybaryta przyzwyczajony do wystawnych przyjęć i kilkudziesięciu tabletek z parakodeiną dziennie, musi się nauczyć żyć w więziennym rygorze. Tęskni za rodziną i odczytuje z notesu „zakazane” dowcipy o Hitlerze. Nie widać po nim wyrzutów sumienia.

W areszcie odwiedza go Douglas M. Kelley, młody i piekielnie uzdolniony amerykański psychiatra. Kelleya interesują procesy zachodzące w umysłach zbrodniarzy wojennych. Co pozwoliło im skazywać miliony ludzi na śmierć bez mrugnięcia okiem? Czy byli potworami? Ostatecznie wniosek amerykańskiego psychiatry jest o wiele bardziej przerażający: cechy osobowości, które przywiodły nazistów do straszliwych zbrodni, dostrzec można u wielu „zwykłych” ludzi.

Książka Jacka El-Haia to nie tylko wciągający, wartko napisany reportaż historyczny o ostatnich dniach życia niemieckich zbrodniarzy, ale także wstrząsająca opowieść o korzeniach zła. 

Książka ukazała się wcześniej po polsku pod tytułem Göring i psychiatra. Tragiczny pojedynek umysłów.

Edward Fishman

Punkty krytyczne. Amerykańskie strategie w czasie wojen handlowych

tłum. Karol Kasprowicz, Konrad Żyśko

Wydawnictwo Prześwity

premiera: 21.11.2025

W przeszłości gospodarkę wrogiego państwa można było zniszczyć poprzez zablokowanie jego kluczowych portów lub oblężenie miast. Dzisiaj wystarczy jeden wpis w internecie.

Edward Fishman, były urzędnik ds. sankcji Departamentu Stanu, zdradza tajniki działań Waszyngtonu i ujawnia historię ostatnich dwóch dekad amerykańskiej polityki zagranicznej, kiedy Stany Zjednoczone odrzuciły ideę globalizacji i rozpoczęły nową formę wojny ekonomicznej. Gdy Władimir Putin, Xi Jinping oraz ajatollah Ali Chamenei zaczęli siać niepokój na świecie, Stany Zjednoczone wypracowały imponujący arsenał broni ekonomicznej, mający na celu zapewnienie dominacji w dziedzinie finansów i technologii. Kolejni amerykańscy prezydenci korzystali z tego arsenału, gdy przyszło im się mierzyć z najbardziej palącymi kwestiami związanymi z bezpieczeństwem narodowym.

Książka przedstawia niezwykle interesujący opis najistotniejszych zagadnień geopolitycznych naszych czasów. Tłumaczy specyfikę skomplikowanych strategii amerykańskiego rządu bazujących na potencjale firm z Wall Street, Doliny Krzemowej i Big Oil w walce z wrogami Stanów Zjednoczonych. Skupia się na wpływowych ludziach kształtujących tę innowacyjną politykę: dyplomatach, prawnikach, finansistach, którzy stoją za amerykańską wojną ekonomiczną wymierzoną w Rosję, Chiny oraz Iran.

Wojna gospodarcza stała się głównym sposobem walki Stanów Zjednoczonych z międzynarodowymi kryzysami oraz rywalizującymi państwami. Niekiedy przynosi ona spektakularny sukces, innym razem gorzki smak porażki. W rezultacie mamy do czynienia z nowym porządkiem świata – wyścigiem ekonomicznym wielkich mocarstw i rozpadającą się globalną gospodarką. Ta książka opisuje, jak Stany Zjednoczone rozwijają strategię wojny ekonomicznej nowego typu, i pokazuje, w jaki sposób zmienia ona układ sił na świecie.

Łukasz Garbal

Wańkowicz. Życie na kraterze

Wydawnictwo Czarne

premiera: 26.11.2025

Pisarz, reporter, korespondent wojenny, komentator społeczny. Podróżnik, uchodźca, dysydent. Marketingowiec, copywriter, influencer, celebryta. Do opisania Melchiora Wańkowicza można użyć każdego z tych określeń.

Urodzony pod koniec XIX wieku, widział, jak dawny świat bezpowrotnie znika – a potem obserwował to znów i znów, kiedy przetaczały się kolejne dziejowe burze. Za każdym razem jednak potrafił odnaleźć się w odmienionej rzeczywistości. Był człowiekiem zaskakująco nowoczesnym. W dwudziestoleciu ostrzegał przed wojną hybrydową i apelował o wykorzystanie soft power na wschodnich rubieżach kraju. Dostrzegał zagrożenia płynące z dezinformacji, choć sam wykorzystywał ją w kampaniach marketingowych („Cukier krzepi!”). Nieustannie kreował własny wizerunek, starannie dawkując fakty z prywatnego życia. I cały czas pisał, poszukiwał sposobów na to, by opowiedzieć o otaczającym go świecie, dotrzeć do czytelników.

Pozostawił po sobie bogactwo źródeł: zdjęć, listów, relacji, wielokrotnie przepisywanych tekstów. Dla jego biografa to zarazem błogosławieństwo – i przekleństwo. Przedarcie się przez gąszcz faktów i mitów, półprawd, plotek i zmyśleń było gigantycznym wyzwaniem.

Książka Łukasza Garbala to biografia totalna, której Wańkowicz jeszcze nie miał, a na którą bez wątpienia zasługuje. 

Michał Gołkowski

Russkij mir

Wydawnictwo Fabryka Słów

premiera: 26.11.2025

O życiu w Rosji pisano wiele, lecz nigdy tak otwarcie.

Michał Gołkowski – pisarz, tłumacz, lingwista i znawca Wschodu, syn dyplomaty od lat zaangażowanego w politykę wschodnią Polski – odwiedził ukraińskie więzienia, by porozmawiać z przebywającymi tam rosyjskimi jeńcami wojennymi.
Nie z politykami, nie z ekspertami; ze zwykłymi ludźmi, którzy stali się narzędziami w rękach systemu.

To nie jest książka o ideologii ani o polityce.
To książka o tym, co dzieje się z umysłem człowieka od lat poddawanego bezlitosnej obróbce skrawaniem.
To echo bezgłośnego krzyku, brzmiącego w zapisie spotkań z tymi, których państwo wysłało na wojnę, a potem zostawiło samych.

Gołkowski słucha i pozwala, by w ich słowach odbił się prawdziwy obraz kraju, który od pokoleń karmi swoich obywateli kłamstwem, strachem i przemocą.

Russkij mir to reportaż, który nie szuka usprawiedliwień.
Pokazuje, jak system niszczy własnych obywateli, zanim skieruje ich przeciwko wszystkim innym.

Maggie Haberman

Iluzjonista. Jak Donald Trump zmienił Amerykę

tłum. Zofia Anuszkiewcz, Paweł Dembowski, Agnieszka Matkowska

Wydawnictwo Port

premiera: 12.11.2025

Obraz człowieka, który zmienił świat na zawsze. I wrócił.

Pyskaty. Pewny siebie. Niepewny siebie. Samotny. Mściwy. Budzący grozę. Nieznoszący sprzeciwu. Potrafiący okazać życzliwość, ale równie łatwo posługujący się cynizmem – zawsze wtedy, gdy może na tym zyskać. Bystry w sposób niedoceniany przez krytyków i bardziej bezwzględny, niż myślą jego współpracownicy. Produkt popkultury, który utorował sobie drogę na sam szczyt amerykańskiej polityki. Rewolucjonista burzący dotychczasowy porządek. Mistrz autokreacji, sztukmistrz, kuglarz myślący przede wszystkim o tym, co najbardziej opłaca się powiedzieć.

Iluzjonista.

Donald Trump.

Jego życie i działalność od lat relacjonuje dla „New York Timesa” Maggie Haberman, laureatka Nagrody Pulitzera. Przeprowadziła setki rozmów zarówno z jego przeciwnikami, jak i współpracownikami, ale też wielokrotnie rozmawiała z nim samym. Przedstawia go jako postać skomplikowaną i pełną sprzeczności. Opisuje świat naznaczony transakcyjnymi relacjami, politycznymi manipulacjami oraz rzeczywistość, która stworzyła i podtrzymywała tego najbardziej polaryzującego lidera naszych czasów.

To książka, która pozwala zrozumieć, kim jest Trump, z czego wynikają jego poglądy, gdzie tkwią źródła jego decyzji, kontrowersji i skandali. Jak dzieciństwo, chłodne wychowanie przez rodziców, kontakty z celebrytami i nieustanne zastanawianie się „Co będę z tego miał?” wpłynęły na jego działania jako 45. prezydenta Stanów Zjednoczonych. I dlaczego ludzie wciąż mu ufają i na niego głosują.

Christopher Harding

Od miecza do mangi. Opowieść o Japonii

tłum. Dorota Ponikowska

Wydawnictwo Mando

premiera: 26.11.2025

Wciągająca opowieść o jednym z najbardziej niezwykłych krajów świata.

Film studia Ghibli, zapach zielonej herbaty, a może urok drzeworytu Hokusaia? Nieważne, co sprawiło, że pokochałeś Japonię – jeśli chcesz dowiedzieć się, jak wiele kryje się za ulubionym anime lub kawałkiem sushi, ta książka jest właśnie dla ciebie.

Christopher Harding, historyk i znawca Kraju Kwitnącej Wiśni, opowiada o jego burzliwych dziejach – od pełnych mitów i legend początków poprzez subtelne piękno arcydzieł poetów i artystów po popkulturę, która podbiła cały świat. Pokazuje, dlaczego zbudowana ze sprzeczności i paradoksów Japonia zachwyca, zaskakuje i inspiruje.

W końcu tylko tu wojownik za dnia mógł przelewać krew, a w nocy napisać wiersz lub zatracić się w dźwiękach fletu niesionych przez wiatr. I tylko w Japonii o trwałości kultury świadczy zarówno klasyczne dworskie malarstwo epoki Heian, jak i szalone przygody piratów z mangi One Piece.

Annabelle Hirsch

Historia kobiet w 101 przedmiotach

tłum. Barbara Bruks, Kamil Idzikowski, Zofia Sucharska

Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria

premiera: 13.11.2025

Bidet, szklane dildo, kubeczek menstruacyjny. Szpilka do kapelusza, Chanel N° 5, spódniczka mini. Malowidła naskalne, figurka Baubo, worek Ashley. Długopis Grety Garbo, broszka Hannah Arendt, pierścionek Kim Kardashian. Maszyna analityczna, maszyna do szycia, maszyna do pisania.

Annabelle Hirsch zebrała 101 przedmiotów, które związane są z historią kobiet. Wiele z nich to rzeczy drobne i niepozorne, prywatne, intymne. Autorka snuje wokół nich opowieści o podporządkowaniu i buncie, o patriarchacie i emancypacji. Zawsze pozostając blisko historii konkretnych bohaterek i konkretnych przedmiotów, pisze ogólną historię kobiet.

Jan Holoubek, Cezary Łazarewicz

Między światłem a cieniem

Wydawnictwo Agora

premiera: 12.11.2025

Jak rodzą się seriale i filmy, które przykuwają widzów do ekranów? Twórca głośnych i nagradzanych 25 lat niewinności, Rojsta, Wielkiej wody i Heweliusza zdradza kulisy swoich produkcji.

Jan Holoubek w szczerej i pełnej pasji rozmowie z Cezarym Łazarewiczem opowiada, jak się robi kino, które porusza i zostaje z widzem na długo, a także o tym, co go naprawdę kręci w robieniu filmów. To opowieść o pasji do tworzenia własnych światów – od pierwszych amatorskich nagrań z kolegami z podwórka po produkcje dla międzynarodowych platform streamingowych i fabuły nagradzane na festiwalach.

Dlaczego jedne pomysły lądują w koszu, a inne stają się hitem Netflixa? Jak zatopić statek i nie utonąć razem z nim? Jak sfilmować powódź, nie zalewając miasta? To również opowieść o niegasnącej frajdzie z robienia rzeczy niemożliwych – nie tylko o zmaganiach z producentami o pieniądze i pomysły, lecz także o adrenalinie planu filmowego, wyzwaniach montażu i stresie towarzyszącym oczekiwaniu na reakcję widzów.

Joanna Jurgała-Jureczka

Czarująca poetka. O Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Wydawnictwo Prószyński i S-ka

premiera: 25.11.2025

Książka Czarująca poetka to próba ukazania czarodziejskiej mocy Lilki, czyli słynnej poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, w obu znaczeniach słowa czar – zarówno uroku jej kobiecości, jak i fascynacji zjawiskami nadnaturalnymi. Jest to swoista biografia oparta na analizie źródeł, archiwaliów, dokumentów i artykułów, przywołująca szeroki kontekst obyczajowy, społeczny, historyczny i literacki. Skierowana do tych, którzy pragną odkryć interesujące, mniej znane, a nawet nieznane dotąd informacje na temat poetki.

W 1930 roku Lilka opublikowała tomik Profil Białej Damy, który zaludniła eterycznymi zjawami, duchami spacerującymi po starych domostwach, osobami biorącymi udział w tajemniczych seansach spirytystycznych, opisując trwogę, która ogarnia w nawiedzonych miejscach. Czy Maria Pawlikowska-Jasnorzewska wierzyła w świat niewidoczny dla oczu? Jakie odpowiedzi znalazła na pytania o naturę istnienia? Czy wierzyła w duchy? Czy pisząc Białą Damę, subtelnie nawiązywała do powszechnej wówczas mody na „wirujące stoliki” czy może lekko z niej kpiła? A może starała się zgłębić tajemnicą życia i śmierci…

Dorota Karaś

Cybulski. Podwójne salto

Wydawnictwo Znak

premiera: 12.11.2025

„Gdyby z ekranu naszych czasów pozostał wyłącznie on, wiedzielibyśmy o nas więcej niż z kronik wydarzeń i uczonych ksiąg”.

Było ich dwóch.

Pierwszego znają wszyscy: największy gwiazdor filmowy epoki, obiekt westchnień tysięcy kobiet, kultowy Maciek Chełmicki w „Popiele i diamencie”. Ginie pod kołami pociągu dzień po otrzymaniu propozycji zagrania w amerykańskiej telewizji.

Drugiego znali nieliczni: chłopak z nerwicą natręctw i kompleksami na punkcie swojej sylwetki, z marną dykcją i kiepską pamięcią. „Lepiej było zginąć młodym, tak jak Dean, niż doczekać tuszy, oczu jeszcze mniejszych, niż były” – wyznaje krótko przed śmiercią. Jego zmagania z własnym mitem, których ofiarą padają żona i syn, trwają aż do tragicznego końca.

Dorota Karaś z reporterską dociekliwością przygląda się obu obliczom Zbyszka Cybulskiego. Jako pierwsza opisuje dzieciństwo, o którym on sam nie mógł mówić w powojennej Polsce. Odsłania kulisy działalności legendarnego teatrzyku Bim-Bom i powstawania najsłynniejszych filmów tamtej epoki. Przede wszystkim jednak pyta o cenę sławy i o to, co naprawdę zabiło Zbyszka Cybulskiego.

Sebastian Keller

Niebo. Pięć lat w sekcie

Wydawnictwo Otwarte

premiera: 26.11.2025

Szukając ulgi w cierpieniu, trafił do piekła.

Sebastian Keller dołączył do sekty Niebo, wierząc, że znajdzie w niej uzdrowienie, spokój i sens życia. W zborze stopniowo tracił własną tożsamość. Charyzmatyczny guru Bogdan Kacmajor nadawał mu kolejne imiona: Zawsze, Zawsze Pana, Wulkanizacja Przestrzeni Kosmicznej, Windą Do Nieba, Ekstra Mocne. Odizolował go od rodziny i przyjaciół, narzucił restrykcyjne zasady życia. W zamian za bezwzględne posłuszeństwo obiecywał ulgę w cierpieniu, bogactwo, a nawet… wskrzeszanie zmarłych.

Brutalnie szczera opowieść Sebastiana Kellera nie kończy się w chwili jego ucieczki z sekty. Autor opisuje traumę, która odcisnęła piętno na całym jego życiu, i trwającą latami walkę o siebie. Jego historia stała się inspiracją dla twórców serialu „Niebo. Rok w piekle”, dostępnego na platformie HBO Max.

Niniejsza książka to nowe wydanie wspomnień Sebastiana Kellera – uzupełnione o refleksje i fakty, które okazały się ważne dla rzetelnej oceny wydarzeń sprzed lat, oraz przedmowę doktor Agnieszki Bukowskiej, socjolożki i badaczki sekt.

Poznaj wstrząsającą relację człowieka, który spędził kilka lat w sekcie. Ucieczka z Nieba była dopiero początkiem jego trudnej drogi do odzyskania wolności i własnej tożsamości.

Amy Key

Aranżacje w kolorze Blue. Notatki o miłości i budowaniu sobie życia

tłum. Agnieszka Pokojska

Wydawnictwo Filtry

premiera: 12.11.2025

Głośny esej znanej brytyjskiej poetki eksploruje powszechne, lecz nadal marginalizowane w literaturze doświadczenie, jakim jest życie w pojedynkę. Czy szczęście bez miłości romantycznej jest w ogóle możliwe? Co zrobić, by singielstwo przeżywać nie jako niepełny stan przejściowy, lecz pełnoprawne bycie? Jak nawiązać bezpieczną relację z samą i samym sobą? Amy Key w swojej autobiograficznej książce zgłębia uczucia i stany niewygodne, więc często pomijane milczeniem: pisze o desperacji, wstydzie, zazdrości, miłosnych rozczarowaniach czy upokarzaj Cra-wallonieShops , Shop Online Now , mockba russia girls adidas women sale shoes shop storeących porażkach. Towarzyszką jej zmagań jest płyta Blue Joni Mitchell, która na dobre i na złe ukształtowała rozumienie miłości przyszłej pisarki.

Aranżacje w kolorze Blue to jednak walka z modelem uczucia wpajanym nam zarówno przez tradycyjne rodziny, jak i popkulturowe wzorce. Podróżując we własnym towarzystwie, urządzając mieszkanie, folgując swoim zachciankom, ale też dbając o przyjaciół i przyjmując ich pomoc, Key próbuje zdefiniować miłość na nowo; odkrywa formy więzi i troski, których często nie doceniamy. Odnajdzie się w tej książce każdy, komu zdarzyło się samotnie otworzyć butelkę wina, podpatrywać z nostalgią pary tulące się w samolocie czy rzucać w zakupową manię, jakby relacja z przedmiotami mogła nas uchronić przed nieodwzajemnioną miłością. Amy Key, odważnie odsłaniając swoją intymność, niesie mimo wszystko nadzieję: pokazuje, że można zbudować dobre życie poza granicami romantycznych relacji.

Zofia Król

Droga przez łąkę. Sześć esejów o przestrzeni

Wydawnictwo Karakter

premiera: 28.11.2025

Książka Zofii Król wzięła się z tęsknoty. Tęsknoty za pewnym miejscem, ale i za samym doświadczaniem przestrzeni. To wielowątkowa opowieść o tym, w jaki sposób nawiązujemy relację z trójwymiarem, oswajamy go, a potem przekładamy te doznania na język literatury, malarstwa, filozofii. Autorka przygląda się tekstom, mapom i obrazom, śledzi wędrówki współczesnych artystek, zamyśla się nad kondycją marzącej o wejściu w widok podmiotki. Jednocześnie sama podróżuje w czasie i przestrzeni, przenosząc się płynnie z pagórków południowej Anglii końca XVIII wieku, gdzie przypatruje się pewnej poziomce, na zalane słońcem XV-wieczne burgundzkie uliczki, z dzikich stoków Garganów – na dziewiąte piętro pewnego warszawskiego wieżowca i na szczyt prowansalskiej Góry świętej Wiktorii, skąd roztacza się niezwykły widok. Przewodniczkami w tej podróży są pisarki i pisarze – Wordsworthowie, Haupt, Białoszewski, Miłobędzka, Lebda, malarze – van Eyck, Cézanne, Hockney, filozofowie – Merleau-Ponty czy Berleant, oraz ktoś jeszcze – pomarańczowy ludzik Google Maps. Autorka odsłania również złożoność wirtualnych i zapośredniczonych form doświadczania przestrzeni, odwołuje się przy tym do prac artystów, którzy wykorzystują ich potencjał.

Ta oryginalna – erudycyjna, a przy tym napisana z lekkością – książka przychodzi do nas w momencie, kiedy zwykłe czynności, takie jak gapienie się za okno, a nie w ekran telefonu, czy bezinteresowne włóczęgi zyskują status czegoś zupełnie wyjątkowego. Unikając utartych ścieżek i ustalonych schematów myślenia o przestrzeni, autorka proponuje nam własną, osobną o niej opowieść, zachęcając zarazem do uważności i doznawania wszystkimi zmysłami.

Jean-Noël Liaut

Andy Warhol. Srebrny lis

tłum. Martyna Lemańczyk

Wydawnictwo Arkady

premiera: 12.11.2025

Jak to się stało, że Andy Warhol, pochodzący z łemkowskiej rodziny, która wyemigrowała z Europy Środkowej do robotniczego Pittsburgha, stał się jednym z najważniejszych artystów XX wieku? Co sprawiło, że ten neurotyk, od dzieciństwa zmagający się z poważną chorobą, potrafił przeobrazić się w „srebrnego lisa”, jak nazwała go aktorka Paulette Goddard – człowieka przenikliwego, sprytnego, rozumiejącą swoją epokę lepiej niż inni?

Jean-Noël Liaut, ceniony biograf i eseista, przez ponad trzy dekady prowadził wnikliwe badania, by odpowiedzieć na te pytania. W książce Andy Warhol. Srebrny lis autor oddaje głos tym, którzy naprawdę znali Warhola – przyjaciołom, współpracownikom, ważnym postaciom ze świata sztuki. Dzięki ich niepublikowanym dotąd świadectwom powstał wnikliwy portret papieża pop-artu, daleki od uproszczeń i schematów.

Mierząc się z mitem Warhola, autor tworzy intymną i pełną dramaturgii opowieść o człowieku pełnym sprzeczności: kruchym i przebiegłym, charyzmatycznym, a jednocześnie bardzo samotnym, raz wzruszającym, a kiedy indziej po prostu irytującym. Oferuje czytelnikowi intymne i poruszające spojrzenie na genialnego artystę, które zaskakuje i skłania do refleksji.

Peter Linebaugh, Marcus Rediker

Wielogłowa hydra. Żeglarze, niewolnicy, pospólstwo i ukryta historia rewolucyjnego Atlantyku

tłum. Andrzej Wojtasik

Wydawnictwo Krytyki Politycznej

premiera: 12.11.2025

Wielogłowa hydra to kronika zapomnianych buntów – opowieść o solidarności ponad granicami i sprzeciwie wobec rodzącego się globalnego kapitalizmu. To książka, która radykalnie zmienia sposób patrzenia na historię: zamiast relacji elit oferuje wielogłosową narrację ludzi „z dołu” – marynarzy, niewolników, robotnic najemnych, heretyków, pracownic seksualnych i piratów.

Marcus Rediker i Peter Linebaugh przenoszą czytelnika w burzliwy okres od końca XVI do początku XIX wieku. Ukazują tytułową hydrę – wieloetniczny buntowniczy proletariat walczący z imperialnym porządkiem. Opowiadają o powstaniach, konspiracjach i marzeniach o sprawiedliwszym świecie, a także o brutalnej przemocy, jaka spotykała tych, którzy odważyli się próbować go tworzyć. Wielogłowa hydra to opowieść o ludziach, którzy nie byli biernymi ofiarami historii, lecz jej aktywnymi twórcami. Porywający manifest przekonania, że wolność i równość rodzą się nie tylko na salach parlamentów, lecz wszędzie tam, gdzie zwykli ludzie upominają się o godność i sprawiedliwość.

Marta Madejska

Ostatni gasi światło. Przypowieści o transformacji

Wydawnictwo Czarne

premiera: 26.11.2025

Czy jest jeszcze coś, czego nie słyszeliśmy o transformacji? Marta Madejska udowadnia, że tak. Sięga do nieoczywistych źródeł: starych numerów „Przyjaciółki”, taśm magnetofonowych obiecujących biznesowy sukces i duchowe uzdrowienie, zapomnianych odcinków Polskiej Kroniki Filmowej. Jedzie do Nowej Soli, którą po zapaści przemysłu uratowały krasnale. Szuka zaginionych archiwów, sprawdza, jakie związek z dawnymi zakładami pracy miała kobieca piłka nożna i co razem z gruntami po fabrykach przejęli deweloperzy, którzy stawiają w tych miejscach kolejne „zdroje” i „zielone zakątki”.

Historie pracownic zlikwidowanych zakładów układają się w polifoniczną opowieść o znikaniu przyfabrycznej infrastruktury: żłobków, bibliotek, przychodni, domów kultury, ośrodków wczasowych. Są to zarazem przypowieści o utracie tego, co w życiu najważniejsze – międzyludzkich więzi, zdrowia, poczucia wspólnoty i bezpieczeństwa.

Transformacja nie jest dla autorki punktem wyjścia jedynie do dyskusji politycznych, interwencji społecznych czy nostalgicznych wspomnień. W swojej książce próbuje ocalić od zapomnienia całą złożoną siatkę relacji i wartości, której gwałtowne rozerwanie po roku 1989 dla wielu osób oznaczało po prostu koniec świata.

Tim Marshall

Przyszłość geografii. Jak polityka w kosmosie zmieni nasz świat

tłum. Filip Filipowski

Wydawnictwo Zysk i S-ka

premiera: 21.11.2025

Satelity szpiegowskie krążące wokół Księżyca. Kosmiczne złoża metali warte więcej niż PKB większości krajów. Ludzie lądujący na Marsie w ciągu najbliższych dziesięciu lat. To nie science fiction. To astropolityka.

Ludzie eksplorują kosmos, a odwieczna rywalizacja i walka o władzę trwa niezmiennie. Wkrótce przestrzeń kosmiczna będzie miała taki sam wpływ na naszą historię jak góry, rzeki i morza na naszej planecie. To nie przypadek, że prym w tym wyścigu wiodą USA, Rosja i Chiny. Następne pięćdziesiąt lat zmieni oblicze globalnej polityki.

W swojej nowej książce autor bestsellerów o geopolityce Tim Marshall opowiada o tym, jak będą wyglądać kolejne etapy wyścigu kosmicznego, jaką rolę odegrają w nim największe mocarstwa oraz jak eksploracja kosmosu wpłynie na rozwój technologii, realia ekonomiczne i prowadzenie wojen. A przede wszystkim ukazuje, jakie szanse i niebezpieczeństwa kryje przestrzeń kosmiczna dla przyszłości ludzkości.

Carlo Masala

Jeśli Rosja wygra. Scenariusz

tłum. Joanna Czudec

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 12.11.2025

Marzec 2028 roku: rosyjskie wojska zajmują estońskie miasteczko Narwa i wyspę Hiiumaa na Morzu Bałtyckim. Rozpoczęła się inwazja na kraje bałtyckie. Europa ponosi konsekwencje tego, że nie zbroiła się po zakończeniu wojny w Ukrainie. Czy artykuł 5 NATO, zgodnie z którym atak na jednego z członków jest atakiem na cały Sojusz, ma zastosowanie? Jaką decyzję podejmie Sojusz? Czy zaryzykuje wojnę atomową?

Przyzwyczailiśmy się, że wszystko kończy się dobrze. Ale co, jeśli tak nie będzie? Co, jeśli Rosja wygra? To tylko hipotetyczny scenariusz przyszłości, który uznany politolog i ekspert ds. bezpieczeństwa Carlo Masala przedstawia w swojej nowej książce. W szczególnie drastyczny sposób pokazuje, o co dziś toczy się gra.

Daniel Muzyczuk

Zmierzch magów

Wydawnictwo Krytyki Politycznej

premiera: 26.11.2025

Przełomowa książka o mało znanym rozdziale historii sztuki przestrzeni postsowieckiej, która pomaga wyjaśnić genezę współczesnych napięć ideologicznych. Daniel Muzyczuk śledzi fascynującą metamorfozę twórców, którzy z nihilistycznego undergroundu lat 80. przeszli na główną scenę ideologicznych batalii epoki transformacji.

Lata 80. i 90. w Petersburgu i Gdańsku. Sergiej Kurochin, autor słynnej akcji „Lenin był grzybem”, staje się narodowym bolszewikiem. Timur Nowikow porzuca awangardę dla neoakademizmu. Zbigniew Sajnóg, lider Totartu, znajduje duchową wspólnotę Niebo. Od nihilizmu Nekrorealistów po teorie konspiracyjne Aleksandra Dugina – autor śledzi intelektualną trajektorię pokolenia, które przeszło od kontrkulturowej transgresji do konserwatywnej ortodoksji. Książka odkrywa przed czytelnikiem nieznane dotąd oblicze końca XX wieku w Europie Środkowo-Wschodniej – historię, która wiele mówi o naszej współczesności.

Bernard Newman

Rowerem na Wschód 1937

tłum. Ewa Kochanowska

Wydawnictwo Znak Horyzont

premiera: 26.11.2025

Do jakiego miejsca w Europie można się wybrać rowerem, by móc powiedzieć, że to niebywale trudny wyczyn?
Od niemal stu lat odpowiedź się nie zmieniła. Do Rosji.

Angielski dżentelmen i szpieg, pisarz o niezwykłym poczuciu humoru przyprawionym ujmującą, iście lordowską wyniosłością, po raz kolejny wsiada na rower imieniem George. Tym razem jego podróż będzie wiodła przez Holandię i nazistowskie Niemcy. Dalej przez Czechosłowację, nad którą już zaczynają zbierać się wojenne chmury. Stamtąd nasz podróżnik przez Rumunię dotrze do Rosji Sowieckiej, by poznać i opisać ten przedziwny kraj. Tak oto spełnia się wielki projekt Bernarda Newmana – odwiedzić wszystkie kraje Europy.

By posmakować prawdziwego życia, stawia sobie warunek: „Gdybym mógł wydawać pięć funtów dziennie, z całą pewnością bym je wydał – wątpliwe jednak, by podróż od hotelu do hotelu z kosmopolityczną obsługą oraz ciepłą i zimną wodą w każdym pokoju dostarczyła mi pamiętnych wrażeń. Pięć szylingów dziennie każe mi ograniczyć się do chłopskich chat i wiejskich gospód – i to mnie cieszy”.

Po raz pierwszy i my możemy zobaczyć wszystkich naszych przedwojennych sąsiadów z perspektywy rowerowego siodełka. Już wkrótce dwaj najwięksi z nich rzucą się na Polskę, by ją unicestwić. Od południa wspierać ich będzie Słowacja. Rumunia okaże się jedynym państwem, do którego polskie władze i armia będą mogły się ewakuować. Teraz tego świata nie naznaczyła jeszcze wojna. Można go posmakować, zanim zmieni się bezpowrotnie.

Florence Noiville

Milan Kundera: Pisać, cóż za dziwny pomysł!

tłum. Oskar Hedemann

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 26.11.2025

„Często powtarzam sobie, że miałam szczęście, że poznałam Milana, kiedy nie był już zbyt młody. To było ostatnie trzydzieści lat jego życia. Złożył już wtedy śluby medialnego milczenia. U szczytu swojej dojrzałości i wolności zaczął coraz bardziej przypominać starca z książki Życie jest gdzie indziej. Tego starego mędrca, który obserwuje w milczeniu hałasującą młodzież”.

Wieloletnia przyjaźń łączyła Florence Noiville z Milanem Kunderą i jego żoną Verą. Uchwycone w locie, niczym rozbudzone wspomnienie dawnych doznań, jak na nowo wspólnie przeżywane radosne chwile – obiady w Le Touquet, wizyty w ich mieszkaniu, spotkania w kawiarni, „nieznośna tęsknota nieistotnej paplaniny w karczmie” – zapis ten z wrażliwością i czułością przedstawia twórczość (przeżywaną) i życie (powieściowe) Milana Kundery. Nigdy żadne dzieło nie mówiło tak wiele o jego autorze.

Fragmenty tekstów i rozmów, wspomnienia, dziennik podróży do Czech i na Morawy, a także liczne fotografie zostały zebrane w tej książce w jednym tylko celu: by czytelnik zapragnął (na nowo) odkryć sylwetkę i twórczość jednego z największych artystów XX wieku. Milan Kundera, mistrz ironii i ujawniania zwodniczych złudzeń, nieustannie pokazuje nam, jakimi żartami karmimy nasze marzenia i nasze kłamstwa.

Grzegorz Piątek

Świątynia i śmietnik. Architektura dla życia

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 12.11.2025

Nowa, wyczekiwana książka Grzegorza Piątka, laureata licznych nagród literackich, w tym Paszportu Polityki oraz Nike Czytelników.

Wymykająca się wszelkim schematom opowieść o architekturze dla codzienności, powstającej obok wielkich dzieł i spektakularnych budynków.

Historia architektury skupia się zwykle na arcydziełach i prestiżowych budowlach – świątyniach, rezydencjach, pomnikach, gmachach władzy i instytucjach kultury. A przecież te miejsca to wyjątki, ekstrema, a o jakości życia, wygodzie czy zdrowiu decydują miejsca codzienne.

W książce będącej połączeniem eseju, reportażu, pamiętnika i manifestu Grzegorz Piątek prowadzi nas przez takie właśnie, nieprestiżowe, a jednak niezbędne przestrzenie: toalety publiczne, żłobki, przedszkola, ośrodki dla seniorów, węzły przesiadkowe i mieszkania komunalne. Pokazuje twórców i inwestorów, którzy starają się wyjść poza schemat, łączyć oszczędność i jakość, piękno i użyteczność, finansową i fizyczną dostępność. Pisze przede wszystkim o miejscach, które zna ze swojego życia, i pyta o zdanie użytkowników, których doświadczenie jest ostatecznym sprawdzianem idei architekta. Apeluje o to, by spory o dobry gust i wojny o symbole zastąpić głębokim namysłem nad tym, czy architektura służy dobremu życiu, czy wręcz przeciwnie.

Szymon Piegza

Mieli nas za opętanych. Historie nadużyć egzorcystów

Wydawnictwo Znak

premiera: 12.11.2025

To nie jest atak na wiarę. To głos w obronie ofiar.

Szymon Piegza, nagradzany dziennikarz śledczy, dociera do osób skrzywdzonych przez egzorcystów. Z reporterską precyzją dokumentuje ludzkie dramaty.

Natalia była godzinami przytrzymywana i wiązana pasami. Miała porwane rajstopy i leżała we własnym moczu, bo egzorcysta zabronił jej iść do toalety. Ze strachu dostała niedowładu nóg.

Agnieszkę egzorcyzmowano z „psychotycznych wizji”, które okazały się… skutkiem złośliwego nowotworu.

Paweł po czterech latach odszedł z kapłaństwa. Fiksacja na szukaniu diabła doprowadziła go na skraj załamania.

Dlaczego egzorcyści pozostają bez kontroli?

Piegza opisuje przypadki manipulacji, przemocy psychicznej i fizycznej. Stawia pytania o odpowiedzialność Kościoła, w którym egzorcyzmy stały się swoistą szarą strefą. A ta, pozbawiona prawnych mechanizmów kontroli, daje szerokie pole do nadużyć.

O egzorcyzmach powiedziano wiele.
O skrzywdzonych przez egzorcystów nic.
Piegza oddaje im głos.

Monika Redzisz

Jak żyć z „toksyczną” matką

Wydawnictwo Dowody

premiera: 24.11.2025

„Matka wysysa ze mnie energię”. „Najbardziej przeżywałam, kiedy szła do piwnicy i mówiła, że się tam powiesi”. „Moja matka nie powinna była być matką”. „Moja mama jest cudowna, naprawdę. Tym bardziej przykre są dla mnie niektóre jej zachowania…” „Mam świadomość, że krzywda, jaką mi wyrządzała, wynikała z niewiedzy i z rozpaczy”. „Dzieci jednak na pewno nie będę mieć. Nie chcę mieć szansy, żeby im zniszczyć życie”.

Jak żyć z „toksyczną” matką to historie dorosłych dzieci, których matki z różnych powodów je zawiodły: bo nie potrafiły inaczej, bo powtarzały znane z dzieciństwa strategie wychowawcze, bo macierzyństwo je przerosło lub przygniotły problemy finansowe czy zdrowotne, albo oślepiła ambicja posiadania dziecka idealnego. To jednak nie tylko relacje skrzywdzonych synów i córek. Bohaterkami książki Moniki Redzisz są również matki, które konfrontują się z tym, czego doświadczyły ich dzieci. „Byłam toksyczna, krzywdziłam syna, odrzucałam go emocjonalnie, nie potrafiłam dać ciepła i wsparcia – opowiada jedna z nich. – Jakie to uwalniające móc o tym wreszcie opowiedzieć… A przecież kochałam moje dzieci. Oddałabym za nie życie”.

„Toksyczna” matka nie zawsze jest brutalna. Zachowania toksyczne mogą się zdarzać mimo najlepszych intencji. Ich wspólnym mianownikiem jest destrukcyjny wpływ na dziecko. Toksyna zatruwa relację, bo sączy się latami.

Opowieści bohaterów zostały uzupełnione o rozmowy z psycholożkami. „Nie jestem fanką tego pojęcia – mówi o „toksycznej matce” Katarzyna Półtorak. – Jest bardzo pejoratywne, stygmatyzujące. Ponieważ jednak funkcjonuje w naszym języku, warto je zdefiniować, żebyśmy wiedzieli, o czym mówimy”. A Tanna Jakubowicz-Mount dodaje, że „toksyczna” matka na ogół sama miała „toksyczną” matkę.

Sam van Schaik

Tybet. Historia

tłum. Elżbieta Smoleńska

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 12.11.2025

Położony na północ od Himalajów Tybet słynie z wyjątkowej kultury i kontrowersyjnej asymilacji ze współczesnymi Chinami. Jednak region ten w XXI wieku można właściwie zrozumieć tylko w kontekście jego niezwykłej historii.

Sam van Schaik ożywia dzieje Tybetu, opowiadając historie zaangażowanych w nie ludzi, począwszy od czasów świetności tybetańskiego imperium w VII wieku po dzień dzisiejszy. Bada powstanie buddyzmu tybetańskiego, tryumf i upadek dalajlamów, uwikłanie w „wielką grę” na początku XX wieku, poddanie się chińskim rządom komunistycznym w latach pięćdziesiątych XX wieku oraz niespokojne czasy ostatnich dziesięcioleci.

Książka Tybet. Historia rzuca światło na złożone relacje kraju z Chinami i wyjaśnia często niezrozumiałe aspekty tybetańskiej kultury. Van Schaik przedziera się przez warstwy historii i mitów, tworząc fascynującą narrację, która oferuje czytelnikom lepsze zrozumienie tego ważnego i zarazem kontrowersyjnego zakątka świata.

Marek Sekielski

Polka na odwyku

Wydawnictwo Prószyński i S-ka

premiera: 6.11.2025

Mika Urbaniak, córka Urszuli Dudziak i Michała Urbaniaka, która cudem przeżyła wypicie śmiertelnej dawki alkoholu.

Agnieszka, która poznała alkoholową otchłań i mówi wprost: „To już nie było picie. To było chlanie.

Elżbieta, która piła aż do odcięcia.

Karolina, która jako nastolatka marzyła o tym, żeby być dorosłą i w ogóle nie trzeźwieć.

Marta, nauczycielka, której picie odebrało kontrolę nad własnym życiem.

Dwanaście szczerych i intymnych rozmów o piekle, z którego można wyjść.

Najpierw był cykl wywiadów w internecie. A teraz książka. Pod imionami bohaterek kryją się kobiety, które zna każdy z nas. To często nasze koleżanki z pracy, sąsiadki czy znajome. Warto poznać ich historie, żeby zrozumieć ich emocje, pomóc im znaleźć motywację do walki i dać nadzieję, że nie są w tym same.

David Sheff

Yoko

tłum. Michał Rogalski

Wydawnictwo Agora

premiera: 26.11.2025

John Lennon opisał kiedyś Yoko Ono jako „najsłynniejszą nieznaną artystkę na świecie”. „Wszyscy znają jej imię, ale nikt nie wie, czym się właściwie zajmuje”. Przez lata w oczach ludzi była istotna tylko o tyle, o ile wpłynęła na życie Lennona. Yoko była dziwaczką, często czarnym charakterem.

Nieprzeniknioną kusicielką, manipulującą oszustką, fejkową artystką wydającą z siebie kakofoniczne dźwięki. Saga Lennona i Beatlesów należy do największych opowieści w historii popkultury, ale Yoko bywała w niej pomijana, ukryta w cieniu Beatlesów z powodu mizoginii i rasizmu.

Biografia Yoko Ono Davida Sheffa ma to zmienić. W tej opowieści ona jest najważniejsza. Życie Yoko – nawet w oderwaniu od Lennona – było niezwykłą podróżą. David Sheff, po latach pracy i wielu osobistych rozmowach z artystką, odtwarza je: od narodzin w zamożnej rodzinie w przedwojennym Tokio, przez przerażające doświadczenia wojenne z dzieciństwa, po kontakt z awangardowymi środowiskami Tokio, Nowego Jorku i Londynu. Opisuje jej działalność artystyczną, muzyczną, feministyczną i społeczną. Śledzimy, jak Yoko Ono radziła sobie pod bezlitosnym ostrzałem opinii publicznej, gdy fałszywie oskarżano ją o najgorszą zbrodnię na popkulturze, jaką można było sobie wyobrazić – rozbicie największego zespołu rockandrollowego w historii.

Yoko to poruszająca, porywająca i niezwykle wciągająca opowieść o kobiecie, której historia nigdy nie została opowiedziana uczciwie. To dzieło nie tylko rehabilituje reputację Yoko Ono, lecz także wynosi ją do rangi ikony.

Piotr Sochoń, Weronika Truszczyńska, Nadia Urban

Chiny jednego dziecka

Wydawnictwo Znak Literanova

premiera: 26.11.2025

Czy Chińczyk bez mieszkania ma szansę znaleźć żonę?
Jak Państwo Środka stało się państwem kujonów?
Czemu najdroższe panny młode to te, które mają braci?
Dlaczego w Chinach każdego roku dokonuje się więcej aborcji niż rodzi się dzieci?
Kogo nazywa się „nagimi gałęziami”?

W ostatnich latach Chiny stały się potężnym graczem na arenie międzynarodowej. Nazywane są fabryką świata, podbijają rynek technologiczny, a ich rola w światowej polityce rośnie. Jednak co tak naprawdę ukształtowało chińskie społeczeństwo?

Choć teoretycznie polityka jednego dziecka miała na celu uniknięcie przeludnienia, konsekwencje okazały się zdecydowanie dalej idące. To dzięki niej Chiny stały się nowoczesnym społeczeństwem, dla którego modernizacja i wzrost gospodarczy stanowią priorytet. Jednocześnie wysoką cenę zapłaciły za to miliony osób: matki poddawane przymusowej sterylizacji, córki, które porzucano lub sprzedawano obcym rodzinom, by wychować je na żony, a także synowie, dla których zwyczajnie brakuje partnerek.

Twórcy podcastu Mao Powiedziane, Weronika Truszczyńska, Nadia Urban i Piotr Sochoń, znają Państwo Środka od podszewki. Od lat mieszkają w Szanghaju i przybliżają Polakom nieznane oblicze Chin. Każdego odcinka ich podcastu słucha kilkadziesiąt tysięcy osób. W tym znakomitym reportażu odkrywają, jak głęboko w chińskim społeczeństwie zakorzeniła się polityka jednego dziecka i jakie są jej następstwa.

Charles Spencer

Szkoła bardzo prywatna. Moja elitarna brytyjska edukacja

tłum. Zofia Szachnowska-Olesiejuk

Wydawnictwo Czarne

premiera: 12.11.2025

Brytyjskie prywatne szkoły z internatem kojarzą się z elitarnością i wysokim poziomem nauczania. Kończyły je najwybitniejsze postaci w historii Wielkiej Brytanii, jak choćby Winston Churchill. Niegdyś uczęszczających do nich chłopców wychowywano z myślą o służbie imperium – musieli jak najszybciej zdusić w sobie tęsknotę za domem, aby w dorosłym życiu bez obaw wyruszyć na drugi koniec świata: do Kalkuty, Kapsztadu czy Calgary.

Dla rodziców wywodzących się z kręgów brytyjskiej arystokracji pozostawienie potomka w takiej szkole stanowiło element tradycji. Rzadko przyjmowali do wiadomości, jak wygląda drugie oblicze tej edukacji. A jej nieodłącznym elementem było przeświadczenie, że dobre wychowanie polega na złamaniu dziecka.

W latach siedemdziesiątych ośmioletni Charles Spencer, brat księżnej Diany, rozpoczął naukę w elitarnej Maidwell Hall. Szybko się okazało, że w tej powszechnie szanowanej instytucji panuje przyzwolenie na przemoc ze strony nauczycieli, a także silniejszych uczniów. Podczas pięciu lat spędzonych w Maidwell Spencer był ofiarą psychicznego znęcania się, kar cielesnych i molestowania seksualnego. W Szkole bardzo prywatnej przejmująco opisał własne doświadczenia. Opowiedział także o losach swoich rówieśników – dziś dojrzałych ludzi, dla których edukacja w szkole z internatem stała się źródłem wieloletniej traumy.

Katarzyna Stoparczyk

Jak mieć w życiu frajdę. Rozmowy Kasi Stoparczyk

Wydawnictwo Mando

premiera: 26.11.2025

Kamil Stoch padł na kolana w błoto, by poprosić ukochaną kobietę o rękę.

Martyna Wojciechowska wskoczy z tobą w kałużę, a jak trzeba będzie, to raz jeszcze spojrzy na nas z dachu świata.

Krzysztof Hołowczycwciska gaz do dechy, by kolejny raz otrzeć się o szaleństwo.

Tomasz Stańko opowiada w swoim ostatnim w życiu wywiadzie, jak gubił kapelusze, by mieć frajdę z kupowania nowych.

Jerzy Pilch z dziką radością gromadził ołówki, a potem upychał je po szufladach.

Franciszek Pieczka zawsze nosi przy sobie słodkie wafelki.

Magda Umer zapomina o całym świecie, kiedy wnuki wyciągają z szuflady klocki.

Józef Hen robi literackie psikusy tym, których uwiecznia w swoich książkach.

Lech Janerka kupuje emaliowane sowy.

Wzruszające, pełne humoru i wspomnień rozmowy z gośćmi audycji Myślidziecka 3/5/7 stały się inspiracją do powstania książki, wzbogaconej o dotąd nieznane wypowiedzi wielkich osobowości.

Czy dzieciństwo może dać ci taką siłę, jaką dało bohaterom książki? A może jest tajemnicą ich sukcesu?

Celia Svedhem

Ciemny pokój. O historii migreny i poszukiwaniu ulgi

tłum. Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska

Wydawnictwo Czarne

premiera: 19.11.2025

Migrena – jednak z najpowszechniejszych, a zarazem najsłabiej rozumianych dolegliwości. Zaburza rytm życia, niszczy relacje, utrudnia pracę, uniemożliwia czerpanie radości z najzwyklejszych rzeczy. Autorka – sama kiedyś niemal codziennie cierpiąca na paraliżujące bóle głowy – opowiada o kolejnych terapiach i odkryciach, które z czasem pozwoliły ograniczyć częstotliwość ataków.

Migrena ma bogatą historię kulturową. Svedhem odnajduje jej ślady w biografiach Lewisa Carrolla, Virginii Woolf, Zygmunta Freuda i wielu innych myślicieli, pisarzy, artystek. W odległej przeszłości próbowano ją leczyć za pomocą wywiercania otworów w czaszce albo tak absurdalnych terapii, jak okłady z kretów. W XIX wieku migrenę romantyzowano, sądzono, że dotyka jedynie pracujących intelektualnie mężczyzn; później – że to choroba wrażliwych kobiet.

Niegdyś była lekceważona przez lekarzy, ale nierzadko także dzisiaj osoby zgłaszające się po pomoc spotykają się z podejrzeniem, że szukają wymówki od obowiązków lub po prostu przesadzają. Współczesna nauka odnosi jednak coraz większe sukcesy w odnajdywaniu przyczyn migreny. Ciemny pokój to zapis życia w cieniu tej choroby, a zarazem opowieść o medycynie, która coraz skuteczniej pomaga chorym, a przy tym przezwycięża uprzedzenia i stereotypy.

Paula Szewczyk

Jak wspierać transpłciowe dziecko

Wydawnictwo Dowody

premiera: 17.11.2025

Matka, ojciec i transpłciowe dziecko – Paula Szewczyk spotkała się z nimi w 2021 roku. „Jestem na takim etapie, że wierzę, że może jeszcze to się cofnie” – mówił wtedy ojciec. „Wspieram je, ale przyznaję, że nadal z tyłu głowy mam takie: a może?…” – zastanawiała się matka. Gdy autorka wróciła do nich po czterech latach, usłyszała: „Jestem ojcem, który dzisiaj bez problemu mówi, że ma syna. (…) Tranzycja niczego mi nie odebrała w byciu ojcem. Wręcz wzbogaciła doświadczenie ojcostwa”. „Naprawdę powiedziałam ci, że urodziłam córkę i że dla mnie to się nie zmieni? – zdziwiła się matka. – Dzisiaj mówię, że urodziłam syna, tylko o tym nie wiedziałam!”.

„Gdy zrozumiałem, kim jestem, byłem jeszcze za młody, żeby obawiać się, że nie wszyscy mogą to zrozumieć – wyznał transpłciowy Marcin. – Dla mnie to po prostu byłem ja i tyle”.

Opowieści bohaterów są uzupełnione o rozmowy z trojgiem ekspertów w tematyce transpłciowości. Mówią o tym, jak przebiega proces tranzycji w Polsce. „Zdarza się, że osoby odkładają swoje życie na »po tranzycji«?” – pyta autorka Juliana Stradomskiego, lekarza psychiatrii. „Znam wiele takich osób, które czekają z podjęciem studiów, bo nie chcą iść na uczelnię pod starymi danymi. To wciśnięcie pauzy na życie. Chciałbym im powiedzieć: nie czekajcie”.

Książkę zamykają rady, które dają bohaterowie części reporterskiej, każdy na podstawie własnego doświadczenia. Mówią między innymi: „Nie oceniaj” (ojciec). „Na wszystko trzeba czasu. Daj go sobie i dziecku” (matka). „Nie karz go za to, że jest trans” (dziecko).

Karolina Wasilewska

Socjalna. W spirali przemocy, biedy i zaburzeń psychicznych

Wydawnictwo Feeria

premiera: 12.11.2025

Historie, które przeczytasz w tej książce, wydarzyły się naprawdę. To Polska od podszewki – brutalna, wzruszająca, prawdziwa i pozbawiona wszelkich złudzeń.

Niemal codziennie mijasz ich na ulicy: bezdomnych, ofiary przemocy, samotnych emerytów, osoby chore psychicznie, dzieci wychowywane w domach, w których miłość przegrywa z alkoholem i strachem. Pewnie od niektórych szybko odwracasz wzrok, a inni są dla ciebie niezauważalni. Ona nie tylko nie schodzi im z drogi, ale też mierzy się z ich trudnościami każdego dnia. Nazywają ją socjalną.

Każda tragedia, każde zaniedbanie i każda trudna decyzja opisane w tej książce to wycinek rzeczywistości, której nie zobaczysz w reklamach ani na Instagramie. Socjalna nie ocenia, nie moralizuje. Pokazuje, jak wygląda życie, gdy system zawodzi, a człowiek zostaje sam ze swoimi problemami.

Jeśli myślisz, że wiesz, czym jest pomoc społeczna – przeczytaj tę książkę. Jeśli nigdy nie musiałeś się nad tym zastanawiać – przeczytaj ją tym bardziej.

Magdalena Wdowicz-Wierzbowska

Reporterki

Wydawnictwo Dowody

premiera: 20.11.2025

Reporterki to pierwsza publikacja, która opowiada o twórczyniach literatury non-fiction.

Magdalena Wdowicz-Wierzbowska zagląda polskim reporterkom prosto w oczy. Odsłania kulisy ich niełatwego zawodu i życia prywatnego w intymnych portretach konwersacyjnych (jak nazwał ten typ przybliżania człowieka Truman Capote).

Autorki uchylają również drzwi swoich domów i pracowni, gdzie pokazują ważne dla siebie przedmioty: łuskę naboju z więzienia w Albanii, fragment łazienkowego kafla, wełniane skarpety, krzyżyk z Wambierzyc czy stary klucz do więziennej celi.

Fotografka zdążyła zapisać twarze i opowieści także tych reporterek, które już odeszły. Od 2015 roku, kiedy zaczęła projekt, zmarły: Wiesława Grochola, Irena Morawska, Lidia Ostałowska i Agnieszka Wróblewska. W książce znalazły się ich ostatnie refleksje o życiu i zawodzie.

Dwadzieścia jeden kobiet: od legend polskiego reportażu Hanny Krall i Małgorzaty Szejnert po młodsze, nagradzane autorki non-fiction – Olgę Gitkiewicz i Małgorzatę Rejmer. Tym razem to nie one zadają pytania, ale same są przepytywane, a z ich opowieści wyłania się historia gatunku, który uprawiają.

Ewa Wilczyńska

Miss. Zabójstwo Agnieszki Kotlarskiej

Wydawnictwo Agora

premiera: 12.11.2025

Poruszający reportaż o cenie sławy, toksycznych relacjach i pragnieniu miłości, która czasem przybiera najstraszniejszą z możliwych form.

Sierpień 1996 roku. Agnieszka Kotlarska, Miss Polski 1991 i pierwsza Polka, która zdobyła tytuł Miss International, zostaje brutalnie zamordowana przed swoim domem we Wrocławiu. Zabójca zadaje jej śmiertelne ciosy nożem. W ataku ranny jest również jej mąż, wszystko odbywa się na oczach dwuipółrocznej córki.

To jednak nie jest prosta historia zbrodni z pierwszych stron gazet. Raczej opowieść o młodej kobiecie, która – choć do kariery modelki została popchnięta przez ambicję matki – właśnie stała przed życiowym przełomem. O dziewczynie, która kilkakrotnie w swoim życiu uciekała i kilkakrotnie wracała. O kobiecie, która wreszcie odnalazła szczęście w macierzyństwie, ale nie dane jej było się nim nacieszyć.

Ewa Wilczyńska dociera do nieznanych dotąd dokumentów, rozmawia z bliskimi Agnieszki oraz jej zabójcą. Odkrywa skomplikowane relacje rodzinne, kulisy świata mody lat dziewięćdziesiątych i mroczną obsesję sprawcy. Rekonstruuje ostatnie dni i godziny życia Agnieszki, przygląda się także śledztwu i procesowi sądowemu, w tle stawiając pytanie, czy tej tragedii można było uniknąć. Dociera również do córki, która opowiada o dorastaniu w cieniu lęku ojca o jej życie i zdrowie.

Marcel Woźniak

Pospieszalscy. Rodzina

Wydawnictwo Marginesy

premiera: 12.11.2025

„Po koncercie rozjadą się do domów, usiądą do swoich stołów. Ale długo nie wytrzymają osobno. Za chwilę ktoś znów zapuka do drzwi brata, kuzyna, siostry, w świąteczny wieczór. Znów będą rozmowy i wspólne muzykowanie. Przy stole, przy fortepianie, w kuchni – byle nie osobno. Bo rodzina jest najważniejsza”.

Pospieszalscy – genialny klan muzyków, dwa pokolenia artystów, instrumentalistów, aranżerów, kompozytorów, producentów i wokalistów, których nazwiska trwale wpisały się w krajobraz polskiej sceny muzycznej: od Czerwonych Gitar i Voo Voo, przez największe przeboje Zakopower czy Anny Marii Jopek, po muzykę filmową i jazzowe eksperymenty.

Mateusz Pospieszalski, na pytanie, co musiałoby się stać, by przestał rozmawiać z Janem Pospieszalskim, z którym różnią się w poglądach, odpowiada: „Jak to mielibyśmy nie rozmawiać? Przecież to mój brat!”

Bo ta książka to przede wszystkim opowieść o rodzinie. O dziewięciorgu rodzeństwa, które dorastało w jednym pokoju na częstochowskiej plebanii. O młodzieńczej fascynacji bigbitem i pierwszych rodzinnych występach. O staraniach, by być razem – mimo światopoglądowych podziałów. O pielęgnowaniu tego, co łączy, a nie dzieli. O muzyce, która pozwala znaleźć wspólny język. I o fundamentach, które są nie do ruszenia.