Premiery #nonfiction PAŹDZIERNIK 2024

🍂 Jesiennej wydawniczej obfitości ciąg dalszy! Przed Wami kolejna porcja premier #nonfiction. W październiku, w związku ze zbliżającymi się wyborami w Stanach Zjednoczonych, polecamy przyjrzeć się bliżej bitwie o Amerykę, zwiedzić polityczne kuluary Waszyngtonu oraz Białego Domu i poznać teorię spiskową, która po poprzedniej elekcji doprowadziła do szturmu na Kapitol. A ponieważ nie tylko amerykańską polityką człowiek żyje, polecamy też biografie W.G. Sebalda oraz Tadeusza Boya-Żeleńskiego, esej o zbieraniu rzeczy, wędrówkę z niedźwiedziami, XX-wieczną historię polskiej męskości i krytyczny, ale pełen nadziei namysł nad przyszłością edukacji w naszym kraju.

zebrała Agnieszka Pietrzak

Carole Angier

Ciszo, przemów. Szukając W.G. Sebalda

tłum. Maciej Stroiński

Wydawnictwo Literackie

premiera: 23.10.2024

Pierwsza, najpełniejsza i jedyna możliwa biografia W.G. Sebalda – jednego z najbardziej oryginalnych i tajemniczych pisarzy XX wieku. Przedwczesna śmierć w wypadku odebrała mu szansę na literackiego Nobla.

Podpisywał się tylko inicjałami, bo wstydził się imienia ojca nazisty. Gdy miał 22 lata, na zawsze opuścił rodzinne Niemcy. To, co najbardziej wpłynęło na jego życie, zdarzyło się, zanim się urodził. Wychował się w cieniu tragedii i przemilczanych traum XX wieku – Holocaustu i bombardowań niemieckich miast. Stworzył nowy gatunek literacki – fikcję splecioną z faktami, która najpełniej oddaje prawdę o losach zapomnianych ofiar historii. Przez całe życie krył się w zmyśleniach snutych w wywiadach, kreował dokumentalne fikcje i podkradał życiorysy poznanych osób, by stworzyć z nich bohaterów swoich książek.

Carole Angier to badaczka i doświadczona biografka, która osobiście znała bohatera swojej książki. W niezwykle wciągającym i znakomicie udokumentowanym śledztwie odwraca grę Sebalda. W fikcji szuka faktów i wykonuje pracę rasowej reporterki; dociera do bliskich pisarza: sióstr, przyjaciół z młodości, pierwowzorów postaci z jego prozy. Jako pierwsza rozmawia z tymi, do których inni badacze Sebalda nie dotarli, m.in. z Marie – ostatnią miłością pisarza.

To biografia, której wydania W.G. Sebald mógłby zakazać. Angier uparcie próbuje jednak zrobić dla niego to, co on starał się zrobić dla swoich bohaterów – opisać i poznać prawdziwego człowieka i jego los. Jej książka pozwala także lepiej zrozumieć niepokojącą i pełną zagadek twórczość pisarza. Idąc tym krętym tropem, biografka szuka odpowiedzi na najtrudniejsze pytanie: kim pan był, panie Sebald?

Ami Ayalon, Anthony David

Bratobójczy ogień. Jak Izrael stał się swoim własnym wrogiem i czy jest nadzieja na przyszłość

tłum. Tomasz Macios

Wydawnictwo Filia

premiera: 23.10.2024

„Jak zagorzały syjonista, który wychował się w jednym z pierwszych osiedli w Izraelu i został wyszkolony na elitarnego komandosa, by walczyć na śmierć i życie, może przewodzić kampanii na rzecz pokoju ze swoimi wrogami? Odpowiedź zawarta w fascynującej opowieści Amiego Ayalona otwiera oczy zarówno Palestyńczykom, jak i Izraelczykom” – Sari Nusseibeh, autor książki Once Upon a Country: A Palestinian Life, były rektor Uniwersytetu Al-Kuds i były przedstawiciel władz Autonomii Palestyńskiej w Jerozolimie.

W tej głęboko osobistej, odkrywczej podróży Ami Ayalon dociera do Palestyńczyków i Izraelczyków, których doświadczenia różnią się od jego własnych, by poznać ich historie i poglądy.

Jako szef agencji bezpieczeństwa Szin Bet zrozumiał, że kiedy Izrael prowadzi operacje antyterrorystyczne w sytuacji braku nadziei na polityczne rozwiązania, palestyńskie społeczeństwo popiera przemoc, ponieważ nie ma nic do stracenia.

W trakcie zbierania materiałów i pisania Bratobójczego ognia uświadomił sobie, że życie w służbie kraju uczyniło go ślepym na autodestrukcyjny charakter polityki, która podkopała izraelskie społeczeństwo obywatelskie, jednocześnie przynosząc upokorzenia palestyńskim sąsiadom. „Jeśli Izrael stanie się orwellowską dystopią – pisze Ayalon – to nie za sprawą garstki uzbrojonych teologów wciągających nas w mroczną przeszłość. Zaprowadzi nas tam świecka większość, milcząca i motywowana strachem”.

Ayalon jest realistą, a nie idealistą, i wielu spośród tych, którzy uważają się za syjonistów, uzna za radykalne jego wnioski na temat tego, co Izrael musi zrobić dla osiągnięcia pokoju i względnego bezpieczeństwa oraz przetrwania jako ojczyzna Żydów i liberalna demokracja.

Agnieszka Burton

Ozland. Przestrzeń jest wszystkim

Wydawnictwo Dowody

premiera: 30.10.2024

Kraina, czyli Country, jest dla australijskich Tradycyjnych Właścicieli najważniejsza: wszystko dla niej, o niej, dzięki niej.

Ozland to opowieść o Australii. O miłości do swojego miejsca na ziemi. O łasych pelikanach skuszonych przez terra incognita, czyli dziki, niczyj ląd zamieszkany przecież od dziesiątek tysięcy lat przez najstarszą, nadal istniejącą kulturę na świecie. O ekscentrycznych Europejczykach omamionych gorączką złota i polowaniach na warkoczyki Chińczyków. O Starych Ludziach wykradzionych z miejsc wiecznego spoczynku na potrzeby europejskiej nauki i muzealnych wystaw. O walce z przemysłem wydobywczym i o katastrofie klimatycznej, przez którą każdego roku giną miliony zwierząt. O tym, że – jak wierzą Rdzenni Australijczycy – jedno wypływa z drugiego i wszystko jest jednością.

Aby opowiedzieć o jakimś miejscu, trzeba w nim żyć, stać się jego częścią, nie wystarczy wpaść na rok lub dwa lata. Agnieszka Burton, mieszkająca od dwudziestu lat w Melbourne, zdziera z mapy Down Under, Oz, Edenu, Elizjum wypolerowaną warstwę lucky country. Powłokę nagromadzoną na australijskiej historii od czasów kolonizacji. Pisze o dwóch Australiach, bo oto spod angielskich nazw geograficznych wychodzą te rdzenne. Między płotami farmerskich stacji wiją się pradawne Ścieżki Śnienia, na mapie wykwitają żółte kropki w miejscach kolonialnych masakr. Dla Pierwszych Narodów przestrzeń od zawsze była źródłem mądrości i darzyły ją one nieskończonym szacunkiem, podczas gdy przybyli na okrętach biali chcieli ją posiąść i sobie podporządkować. Za wszelką cenę.

Burton pojechała na daleki Outback, do tasmańskich lasów deszczowych, do zrujnowanego miasteczka, które w czasach gorączki złota było „królową zachodu”. Spędziła godziny na „przędzeniu słów” z Pierwszymi Narodami. Wysłuchała opowieści o skradzionych kościach Przodków i Skradzionych Pokoleniach, o drzewach narodzin, drzewach kajakach i drzewach przewodnikach, o językach, które trzeba obudzić, o nieustępliwych ekowojownikach, o duchach, spirits,widmach, o prastarych Śnieniach i gwiazdach, które pokazują ludziom, jak żyć, aby nie zniszczyć Krainy.

Ponieważ ludzie nie posiadają Krainy – to ona posiada ludzi.

Geoffrey Cain

Doskonałe państwo policyjne. Wyprawa w głąb chińskiej inwigilacyjnej dystopii

tłum. Grzegorz Gajek

Wydawnictwo SQN

premiera: 23.10.2024

Wciągające śledztwo, które pokazuje, jak niespokojny region Chin z pomocą globalnych gigantów technologicznych stał się poligonem doświadczalnym dla iście orwellowskiego eksperymentu społecznego i świadkiem narodzin wzorowego państwa policyjnego.

Ujgurscy mieszkańcy Sinciangu – odcięci od prawdy, poddawani ciągłej inwigilacji i otoczeni przez opresyjne siły policyjne – stali się przeklętymi, uciśnionymi wyrzutkami. Społeczne zaufanie jest systematycznie niszczone. Przyjaciele zdradzają się nawzajem, szefowie donoszą na podwładnych, dzieci zwracają się przeciw rodzicom. Witajcie w doskonałym państwie policyjnym.

W oparciu o przerażające wspomnienia młodej kobiety próbującej wyrwać się z kleszczy technologicznej dystopii, własne dziennikarskie śledztwo i relacje świadków Geoffrey Cain odsłania przed czytelnikami potęgę wszechwidzących technogigantów i mrożący krew w żyłach wpływ, jaki mogą wywrzeć na przyszłość nas wszystkich.

Will Cockrell

Korporacja Everest. O zapaleńcach, awanturnikach i ich biznesie na dachu świata

tłum. Agnieszka Wilga

Wydawnictwo Filtry

premiera: 30.10.2024

Pasjonujący reportaż o procesie komercjalizacji wypraw na najwyższy szczyt świata. Niegdyś osiągalny tylko dla wąskiej grupy himalaistów, od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku Everest został zdobyty blisko 12 000 razy. Dziewięćdziesiąt procent zdobywców szczytu stanowią klienci firm wspinaczkowych.

Cockrell, patrząc na himalaizm w szerokim kontekście globalizacji, kapitalistycznej ekonomii oraz relacji Wschód–Zachód, bynajmniej nie jest w swoich rozpoznaniach jednoznaczny. W jego opowieści nie brakuje przewodników, którzy są szlachetnymi idealistami, czerpiącymi radość nie tyle z korzyści finansowych i osobistych sukcesów, ile z pomocy innym w spełnianiu życiowego marzenia.

Korporacja Everest dobrze ukazuje główny spór w środowisku: między purytanami, niegodzącymi się na wspinaczkę pełną płatnych udogodnień, a wyrozumiałymi, którzy uważają, że każdy ma prawo do góry.

To także historia o wykluczeniu: o „obywatelach i obywatelkach drugiej kategorii”, a więc przewodniczkach, których klienci nie traktują z takim samym szacunkiem jak mężczyzn, oraz Szerpach, z powodów ekonomicznych skazanych na niebezpieczną pracę. Książka Cockrella stara się oddać sprawiedliwość wszystkim, którzy zginęli na legendarnym szczycie, niezależnie od tego, jakie były ich pobudki do podjęcia wyzwania.

Jacek Dehnel

Tajna Warszawa. Historie zbrodni, kradzieży i oszustw w międzywojennej stolicy opisane w tygodniku „Tajny Detektyw”

Wydawnictwo Agora

premiera: 23.10.2024

Bogata, świecąca neonami dansingów, chlubiąca się luksusowymi hotelami i gronem wybitnych twórców kultury Warszawa dwudziestolecia międzywojennego ma swój brzydszy, dziś zapomniany, a może jeszcze ciekawszy rewers – sutereny bezrobotnej biedoty, meliny pełne drobnych przestępców i wielkich cwaniaków.

Jacek Dehnel spaceruje po dawnej Warszawie śladami zbrodniarzy, zapuszczając się w zaułki, które były świadkami mrocznych, krwawych, a czasami też absurdalnie komicznych wydarzeń. Zafascynowany kryminalną kroniką lat 30. – śmiałym w formie, sensacyjnym w treści tygodnikiem „Tajny Detektyw” – z właściwymi sobie erudycją i poczuciem humoru pisarz opowiada o tajemnicach, które przepadły pod gruzami stolicy, zrównanej z ziemią w czasie drugiej wojny światowej.

Wertując prasę z epoki, śledzi codzienne życie mieszkańców w eleganckich salonach i kawiarniach, ale i w slumsach i podrzędnych knajpach; dociera do nieistniejących już dziś budynków i ulic albo pokazuje nam zupełnie inne oblicze Nowego Światu, Marszałkowskiej czy Nowolipek. Na stronach tej pasjonującej książki spotkacie morderców, morfinistów, prostytutki, oficerów, paserów, złodziei dzieł sztuki, poetów, szpiegów, fordanserki, wróżbitów, a nawet najsłynniejszego polskiego kata.

Wojciech Jagielski

Inna strona świata. Reporter o punktach zapalnych i miejscach przemilczanych

Wydawnictwo Znak

premiera: 23.10.2024

Iran: szesnastoletnia Armita Geravand wsiada do metra w Teheranie bez nakrycia głowy. Pobita przez strażniczki moralności, w krytycznym stanie trafi do szpitala, gdzie po kilku tygodniach umrze.

Nigeria: Jibril Gwadabe, przedstawiciel rodowej starszyzny z miasteczka Kuriga, odbiera telefon od handlarzy żywym towarem, którzy uprowadzili około trzystu dzieci z pobliskiej szkoły. Nigeryjskie prawo surowo zakazuje jednak targowania się z porywaczami.

Syria: Merhi ar-Ramthan, narkotykowy baron zwany Pablo Escobarem z Lewantu, ginie w jordańskim nalocie. Nie zmienia to faktu, że narkobiznes pozostaje jedyną wciąż żywą gałęzią syryjskiej gospodarki.

Życie jednostek i wielkie historyczne procesy to jedna i ta sama opowieść, a nikt nie opowiada jej lepiej niż Wojciech Jagielski.

Inna strona świata to wybór najbardziej aktualnych tekstów Wojciecha Jagielskiego z lat 2022–2024, publikowanych na łamach „Tygodnika Powszechnego” i w serwisie Strona świata.

Matthew C. Klein, Michael Pettis

Wojny handlowe to wojny klasowe. Jak narastające nierówności zakłócają rozwój globalnej gospodarki i zagrażają pokojowi na świecie

tłum. Katarzyna Mironowicz

Wydawnictwo Prześwity

premiera: 25.10.2024

Książka wyróżniona prestiżową Nagrodą im. Lionela Gelbera w 2021 roku za prowokacyjny obraz współczesnych konfliktów handlowych generowanych przez rządy promujące interesy elit kosztem pracowników.

Spory handlowe zwykle postrzegane są przez pryzmat konfliktów między krajami reprezentującymi interesy narodowe. Często okazują się one jednak efektem decyzji politycznych służących jedynie najbogatszym. Matthew C. Klein i Michael Pettis wskazują, że źródłem dzisiejszych wojen handlowych są decyzje podejmowane przez polityków i liderów biznesu w Chinach, Europie i Stanach Zjednoczonych w ciągu ostatnich trzydziestu lat. Na całym świecie panuje bowiem pogoda dla bogaczy, podczas gdy zwykli pracownicy nie mogą pozwolić sobie na zakup nawet tego, co sami produkują, tracą pracę lub są zmuszani do zaciągania coraz większych długów. Autorzy udowadniają, że wojny klasowe stanowią zagrożenie dla globalnej gospodarki i światowego pokoju.

Andrzej Kohut

Bitwa o Amerykę. Czy to koniec Stanów Zjednoczonych, jakie znamy?

Wydawnictwo Szczeliny

premiera: 23.10.2024

Cały świat patrzy na Amerykę – a Ameryka jest głodna zmian. I pełna gniewu.

Według badań Instytutu Gallupa niemal połowa Amerykanów nie odnajduje się już po żadnej ze stron konfliktu między dwiema partiami. Postępująca polaryzacja społeczeństwa sprawia, że zniechęconych obywateli USA motywuje do głosowania potrzeba powstrzymania „drugiej strony” albo chęć zemsty na systemie, który ich zawiódł.

Upadek mitu o amerykańskim śnie, wielka polityka prowadzona w mediach społecznościowych, pogłębiająca się radykalizacja nastrojów, coraz większe znaczenie mniejszości latynoskiej oraz polityczny zastój – tak prezentują się dzisiejsze Stany Zjednoczone. Myśleliśmy, że po pamiętnym szturmie na Kapitol w 2021 roku w USA przyjdzie czas na otrzeźwienie. Tymczasem kilka lat później amerykańska demokracja wciąż zmaga się z tymi samymi problemami.

A kampania prezydencka w 2024 roku również nie należy do spokojnych. Zamach na Donalda Trumpa, nieoczekiwane wycofanie się Joe Bidena na ostatnim etapie kampanii i możliwe zwycięstwo Kamali Harris w walce o Biały Dom – czy pełen dramatycznych zwrotów akcji rok wyborczy przyniesie wyczekiwany przełom w amerykańskiej polityce?

Kora Tea Kowalska

Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy

Wydawnictwo Karakter

premiera: 16.10.2024

Wszyscy coś zbieramy. Otaczają nas rzeczy, przybywa ich, rodzą się kolekcje. Ale to nie jest książka o inwestowaniu w dzieła sztuki. Jej autorkę pochłania świat celuloidu, bakelitu i rzeczy znalezionych w błocie. Stanowią tło rozważań nad sensem kolekcjonowania, nieustającym poczuciem straty i udręką tych, którzy zbierają.

Kora Tea Kowalska, archeolożka, kulturoznawczyni i kolekcjonerka, w pasjonującym eseju bada, co powoduje, że w muzealnych lub prywatnych gablotach niektóre przedmioty umieszczamy chętniej niż inne. Proponuje własne zasady kolekcjonerstwa, by zaraz z nich zakpić. Sięga do swoich doświadczeń i wędrówek po rubieżach i piwnicach rodzinnego Gdańska, a niepoliczalna materia, pogrążająca się w entropii, zachwyca ją abstrakcyjnym pięknem.

W rzeczach dostrzega powidok dawnego świata. Tropi historie ukryte w drobiazgach, a ich wzajemne powiązania pozwalają jej zrekonstruować ułamki codzienności zwykłych ludzi. I przypominają, że rzeczy nie zawsze są tym, czym się wydają, i że nie można mieć wszystkiego.

Astrid Madimba, Chinny Ukata

Afryka. Opowieści o wszystkich krajach kontynentu

tłum. Paweł Szadkowski

Copernicus Center Press

premiera: 23.10.2024

Kto przewodził oskarżeniom przeciwko apartheidowi w Republice Południowej Afryki? Jak Afrykanin stał się jednym z najbogatszych ludzi w historii? Kim była królowa Nzinga?

Są historie, których nigdy nie uczono w szkole.

Chinny Ukata i Astrid Madimba odkrywają przed nami Afrykę, jakiej jeszcze nie znaliśmy. Uświadamiają nam, jak wiele tracimy, nie dostrzegając piękna i złożoności kultur i historii pięćdziesięciu czterech krajów afrykańskich. Podkreślają kluczowe momenty historyczne, które ukształtowały każdy naród i przyczyniły się do jego współczesnej pozycji globalnej.

Afryka. Opowieści o wszystkich krajach kontynentu nie jest klasyczną książką historyczną albo podręcznikiem. To odważna krytyka postrzegania Afryki jako monolitu. Następnym razem, gdy usłyszycie, że ktoś mówi o Afryce, jakby była jednym, niezróżnicowanym państwem, zaopatrzcie jego lub ją w egzemplarz tej książki.

Piotr M. Majewski

Brzydkie słowo na „k”. Rzecz o kolaboracji

Wydawnictwo Krytyki Politycznej

premiera: 16.10.2024

Dlaczego jednostki i społeczeństwa kolaborują? Czym kolaboracja różni się od zdrady? Co powoduje, że niektóre przypadki kolaboracji są rozgrzeszane, a inne potępiane przez otoczenie? Jak upowszechnienie się nacjonalizmu i państw narodowych wpłynęło na postrzeganie tego zjawiska?

Po sukcesie książki o Protektoracie Czech i Moraw Piotr M. Majewski tym razem przygląda się zjawisku kolaboracji. Omawiając jego specyficzne cechy, formy i uwarunkowania, autor pokazuje, jak kontekst historyczny wpływa na ocenę konkretnych przypadków współpracy z wrogiem. Swoje dociekania ilustruje przykładami z historii Polski i Europy.

Anna Malinowska

Sosnowiec. Nic śląskiego

Wydawnictwo Czarne

premiera: 30.10.2024

Czego rodowita katowiczanka szuka „za granicą”, w zagłębiowskim Sosnowcu? Bywała w tym mieście raptem kilka razy – zawsze przejazdem, zawsze z dystansem, znając powszechne dowcipy i memy. Po latach postanowiła wyrobić sobie „paszport”, by dowiedzieć się, kto i dlaczego tak chętnie podpisuje się pod hasłem „I love Sosnowiec”. Szuka więc śladów, które przypominają, że to miejsce, zdominowane przez bloki, miało swoje „kiedyś”: legendy, mity, gawędy, sensacje kryminalne, światowej sławy gwiazdy.

Dzięki nim rekonstruuje złożoną przeszłość miasta – plany niemieckich przemysłowców, historię rodów Lamprechtów, Schönów czy Dietlów, rozbiórkę i odbudowę cerkwi, trudny czas okupacji, wojny i transformacji. Zbiera historie awansu – w końcu tak wiele rodzin przyjechało tu w poszukiwaniu pracy i lepszego życia.

Sosnowiec. Nic śląskiego to także próba uchwycenia kontrastów między Zagłębiem a Górnym Śląskiem – z jego silną lokalną tożsamością, własnym językiem i mitologią . Anna Malinowska odkrywa, dlaczego mieszkańcy miasta coraz chętniej tworzą swoją wspólną tożsamość z wielu różnych elementów.

Anna Maziuk

Niedźwiedź szuka domu

Wydawnictwo Czarne

premiera: 23.10.2024

Z jednej strony fascynacja – naukowcy od dziesięcioleci próbują rozszyfrować tajniki hibernacji, chcąc się dowiedzieć, jakim cudem Ursus arctos wychodzi z niej nie tylko bez szwanku, ale na mocnych łapach. Z drugiej strony strach – odwieczny lęk przed groźnym, potężnym zwierzęciem. Jak to jest z tym niedźwiedziem? Miś przytulanka, Uszatek i Colargol, tańczący na piłce cyrkowiec czy bestia z lasu czyhająca na górskich turystów?

Anna Maziuk dosłownie i w przenośni podąża śladami niedźwiedzi, by poznać ich skomplikowaną naturę, trasy wędrówek, zwyczaje. Przypomina, jak wyglądały pierwsze badania nad tymi zwierzętami, i przygląda się ich ochronie – nie tylko w Tatrach, ale także w Chorwacji czy Słowacji. Opowiada historię tych, które skończyły w niewoli, a wreszcie zadaje pytanie: dla kogo groźniejsze jest międzygatunkowe spotkanie – dla człowieka czy zwierzęcia?

Aleksiej Nawalny

Patriota. Autobiografia

tłum. Maria Jaszczurowska

Wydawnictwo Literackie

premiera: 23.10.2024

Wróg Putina nr 1.

Autobiografia jednego z najbardziej nieustraszonych i inspirujących ludzi naszych czasów.

Światowe wydarzenie wydawnicze.

Aleksiej Nawalny, najsłynniejszy oponent Władimira Putina, zmarł zimą 2024 roku jako więzień kolonii karnej na północy Rosji. Wspomnienia zaczął spisywać cztery lata wcześniej, wkrótce po tym, jak próbowano go otruć.

Patriota to historia całego życia Nawalnego: począwszy od młodości, odkrycia aktywistycznego powołania, poprzez małżeństwo, założenie rodziny aż po decyzję o poświęceniu się sprawie demokracji i wolności w państwie, które używa wszelkich środków, by te wartości zniszczyć. Autor pisze o przeprowadzonych przez siebie śledztwach, które ujawniły kłamstwa, oszustwa i korupcję na wysokich stanowiskach. Wspomina liczne aresztowania i nękanie, a następnie, w niezwykłych szczegółach, opisuje zamach na jego życie. Kiedy opowiada o swoim cudownym wyzdrowieniu, zaczynamy rozumieć, dlaczego uznał, że powrót do Rosji, czyli do miejsca, gdzie próbowano go zabić, jest konieczny. Z niepublikowanych wcześniej zapisków więziennych Nawalnego wyłania się obraz człowieka, który nawet w najboleśniejszych okolicznościach wykazywał się niesłabnącym duchem i zaangażowaniem.

„Na stronach tej książki czytelnicy poznają mężczyznę, którego bardzo kochałam: człowieka o głębokiej prawości i niezłomnej odwadze” – mówi Julia Nawalna, wdowa po opozycjoniście.

Patriota jest napisanym z pasją przesłaniem Nawalnego do świata. To poruszająca relacja z ostatnich lat spędzonych w najbrutalniejszym więzieniu, przypomnienie, dlaczego zasady wolności jednostki mają tak głębokie znaczenie, i porywające wezwanie do kontynuowania pracy, dla której sam poświęcił życie.

Nawalny zdobył rzeszę zwolenników, bo wniósł w życie polityczne Rosji szczerość, odwagę, pasję, optymizm i poczucie humoru. Wszystkie te wartości można odnaleźć w jego autobiografii.

David Nutt

Cannabis. Jak działa marihuana, do czego służy i jak wpływa na twoje zdrowie

tłum. Szymon Drobniak

Copernicus Center Press

premiera: 9.10.2024

Być może jesteś osobą, która używa marihuany w celach medycznych. A może rozważasz takie leczenie i chcesz poznać realne korzyści i szkody z tego wynikające? Albo już korzystasz z konopi, ale zastanawiasz się, czy dobrze robisz? Może używasz marihuany rekreacyjnie lub odkryłeś, że Twoje dziecko ją zażywa i chcesz dowiedzieć się więcej o potencjalnych zagrożeniach? A może po prostu słyszysz co pewien czas takie słowa jak marihuana, CBD, skunk, spice, ganja, cannabis, konopie i zastanawiasz się, co się kryje pod tymi pojęciami i czym się one różnią?

W przełomowej książce Cannabis David Nutt opowiada o wpływie marihuany na wszystkie obszary ciała i mózgu oraz o jej skutecznych zastosowaniach w leczeniu chorób (np. przewlekłego bólu, epilepsji, stwardnienia rozsianego, zespołu stresu pourazowego [PTSD], stanów lękowych i depresji).

„Jestem wielkim zwolennikiem motywowania wszystkich do dokonywania świadomych wyborów” – mówi David Nutt. „Mam nadzieję, że ta książka da Ci wszystko, czego potrzebujesz, aby wyrobić sobie własne zdanie na temat marihuany”.

Piotr Oczko

Suknia i sztalugi. Historie dawnych malarek

Miesięcznik Znak

premiera: 9.10.2024

Wielkie artystki istniały.

Sofonisba Anguissola, Artemisia Gentileschi czy Angelika Kauffmann osiągnęły w swoich czasach spektakularny sukces. Tworzyły dzieła wybitne, malowały dla królów i wyższych sfer. Inne malarki – takie jak Polka Agnieszka Piotrkowczyk-Dolabella – pozostawiły po sobie pojedyncze dzieła albo wyłącznie ślad w archiwach. Dla patriarchalnej historii sztuki wszystkie były jednakowo niewidzialne.

Piotr Oczko, autor bestsellerowej Pocztówki z Mokum, wydobywa z cienia herstorie dawnych artystek. Pisze o przeszkodach, które musiały pokonać w drodze na malarski szczyt. O przytłoczeniu obowiązkami domowymi i przemocy seksualnej. Przygląda się uważnie ich autoportretom – w spojrzeniach mistrzyń szuka ich niepokojów, ambicji i zasłużonej dumy ze swojej twórczości. Uczy, jak czytać dawne malarstwo, i pokazuje, że oświetla ono również nasze życie.

Kinga Piotrowiak-Junkiert

Węgry. W objęciach Dunaju

Wydawnictwo Poznańskie

premiera: 23.10.2024

Co wspólnego ma średniowieczna mniszka z mostem na Dunaju?
Dlaczego w Budapeszcie dzielnice noszą imiona konkretnych ludzi?
Czemu Freddy Mercury śpiewał węgierską piosenkę ludową?

Podobno Węgrzy wymyślili prawie wszystko, bez czego trudno żyć: długopis, Excela i kolorowy telewizor. Bez nich nie ułożylibyśmy kostki Rubika, nie zjedlibyśmy marcepanowej świnki i nie wypilibyśmy włoskiego espresso. Węgierska egzystencja opiera się na animuszu i namiętności. Nie trzeba szukać daleko, wystarczy spojrzeć na barwną i burzliwą historię kraju, którego mieszkańcy żyją w ciągłym rozdarciu pomiędzy tęsknotą za wielkim światem a miłością do prowincji i tradycji.

Ta książka to zaproszenie do wędrówki uliczkami Budapesztu – miasta, które potrafi śnić się latami, i na węgierską wieś, do krainy niekończących się pól słoneczników. Nie zabraknie też słynnego Balatonu, gorących źródeł, wpadającej w ucho muzyki ludowej, która sprawia, że na Węgrzech śpiew i taniec są niczym sport narodowy, oraz papryki, bo przecież węgierska kuchnia to najlepszy dowód na to, że Węgry docierają do serca przez… żołądek.

Mike Rothschild

Q. Teoria spiskowa, która zmieniła świat

tłum. Michał Kramarz

Wydawnictwo Filia

premiera: 9.10.2024

Jego przesłanie może się wydawać niedorzeczne, jednak dla dziesiątek tysięcy ludzi jest wyjaśnieniem wszystkiego. Czym jest QAnon, skąd się wziął?

5 października 2017 roku prezydent Trump w towarzystwie oficjeli wojskowych zebranych w sali bankietowej Białego Domu poczynił dwuznaczną uwagę. Stwierdził, że czuć w powietrzu „ciszę przed burzą”, po czym odmówił rozwinięcia myśli. Krótko potem słowa prezydenta zaczął objaśniać tajemniczy użytkownik owianego złą sławą forum dyskusyjnego 4chan. Przedstawiał się jako Q Clearance Patriot i twierdził, że jest członkiem wojskowych służb wywiadowczych.

Nie minęło dużo czasu, a niestworzona historia Q osiągnęła poziom złowieszczych intryg. Czy którekolwiek z jego przewidywań się spełniły? Nie. Czy powstrzymało to ludzi przed propagowaniem spiskowej mitologii w coraz szerszych kręgach? Ani trochę.

Dlaczego? Kim byli ci pochłonięci bez reszty słuchacze? Dlaczego QAnon przyciąga coraz więcej osób?

Mike Rothschild przedstawia pełen obraz sytuacji: od teorii spiskowych, na których gruncie wyrósł QAnon, oraz podchwycenia jego przesłania przez Donalda Trumpa i skrajnie prawicowe media, przez rodzinne tragedie, gdy bliskie osoby uzależniają się od przybierającej na brutalności retoryki Q, po szturm na amerykański Kapitol.

Jego żarliwy reportaż daje jasno do zrozumienia, że najwyższa pora dociec, czym tak naprawdę jest QAnon, ponieważ QAnon ze swoją bezlitośnie ciemną teorią wszystkiego nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.

Grzegorz Rzeczkowski

Szpiedzy Putina. Jak ludzie Kremla opanowują Polskę

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 23.10.2024

Przez ostatnie osiem lat ślady rosyjskiej działalności odkrywane były nie tylko w sferze politycznej, lecz także gospodarczej czy medialnej. Głównie przez dziennikarzy i aktywistów, a nie służby, które zachowywały się biernie, łowiąc co najwyżej płotki, a grube ryby zostawiając w spokoju. Niektóre z opisanych w książce historii brzmią jak fabuła filmu sensacyjnego. Pokazują, z jak poważnym zagrożeniem mamy do czynienia i jak głęboko sięgają budowane przez lata wpływy służb Kremla w Polsce. Aby kontrwywiad odzyskał możliwości sprawnego i skutecznego działania, nie wystarczą jednak starania samych polityków. To zadanie dla całego społeczeństwa i jego reprezentantów, w tym mediów.

Jak podczas pandemii COVID-19 – wszyscy musimy podjąć wysiłek zaszczepienia, by uzyskać odporność, która uchroni nas przed śmiertelnym zagrożeniem. A jest ono największe od 1939 roku. Ta książka ma nam to uzmysłowić.

Anthony Sattin

Nomadzi. Wędrowni twórcy cywilizacji

tłum. Barbara Gutowska-Nowak

Wydawnictwo Bo.wiem

premiera: 17.10.2024

Znaczna część świata, kultury i cywilizacji została ukształtowana przez nomadów. Nawet po tym, gdy niektóre grupy osiadły w miastach – Uruk, Babilonie czy Chang’an – wiele ludów nadal wiodło tułacze życie poza kartami historii. Co o nich wiemy?

Anthony Sattin przedstawia pasjonującą historię nomadów: począwszy od rewolucji neolitycznej, poprzez dzieje koczowniczych imperiów Arabów i Mongołów, rozwój Jedwabnego Szlaku oraz dobę kolonializmu, na XXI wieku kończąc. To wędrowcy, siedem tysięcy lat przed wzniesieniem piramid, zbudowali pierwsze monumentalne kamienne budowle, takie jak Göbekli Tepe. Udomowili konie i skonstruowali łuk kompozytowy. Umiłowali poezję, fascynowali się nauką, a przyrodę darzyli szacunkiem. Ich działalność handlowa doprowadziła do kulturalnego rozkwitu w Eurazji i przyczyniła się do narodzin europejskiego renesansu.

Nomadzi są niezwykłą opowieścią o tym, czego my, ludzie miast, nauczyliśmy się od ludzi drogi, dlaczego wyruszamy w podróż i lubimy wracać do domu. To także refleksja nad mobilnością i otwartością kulturową – fundamentami dalszego rozwoju ludzkości.

Przemysław Semczuk

Maluch. Wielka biografia małego samochodu

Wydawnictwo 30. Plenum Spółdzielni Zenum

premiera: 9.10.2024

Mały samochód, wielka historia. Maluch to prezent dla każdego, kto chce poznać prawdziwą historię samochodu i dowiedzieć się, jak żyli nasi rodzice i dziadkowie.

Maluch jest jak pudełko czekoladek. Każda z czterystu stron kryje w sobie niespodziankę. Ponad dwieście ilustracji, grafik, zdjęć i wycinków prasowych. Wehikuł czasu, który zabierze Cię we wspaniałą podróż.

„To ja. Fiat 126p. Mówicie na mnie »maluch« lub »mały fiat«, bo jestem młodszym bratem dużego. Ale to ja zmotoryzowałem Polskę i byłem pierwszym samochodem Kowalskiego.

Urodziłem się we wrześniu 1972 roku we Włoszech. W listopadzie przyjechałem do Polski jeszcze jako fiat 126, by 6 czerwca 1973 roku zostać »polskim fiatem«. Przez 27 lat z fabryki w Bielsku-Białej i Tychach opuściło ponad 3 miliony moich małych braci.

Dla pokoleń pamiętających PRL jestem symbolem epoki. Dla młodych autem hipsterskim – ikoną popkultury. Dla wszystkich Polaków – skarbem narodowym. Takim samym jak ford T dla Amerykanów czy garbus dla Niemców.

Teraz przeżywam drugą młodość. Przyciągam spojrzenia i wywołuję uśmiech, tak samo jak w latach 70. Mam fanpage’e w Polsce, na Kubie, w Czechach i w Niemczech. Nawet Tom Hanks zwrócił na mnie uwagę.

Mało kto zna moją prawdziwą historię. Na szczęście Przemek wszystko spisał. Razem zabieramy Was w barwną i bogato ilustrowaną podróż. Zapnijcie pasy, to będzie naprawdę emocjonująca przygoda”.

W pierwszej, pełnej anegdot i ciekawostek biografii Malucha Przemysław Semczuk opowiada nieznaną historię złotego dziecka polskiej motoryzacji. Bogato ilustrowane wydanie zabiera czytelników w podróż do czasów młodości – własnej lub rodziców.

Rebecca Struthers

Nieco dłuższa historia czasu. Opowieści z warsztatu zegarmistrzyni

tłum. Michał Kramarz

Wydawnictwo Poznańskie

premiera: 23.10.2024

Osobista kronika jednego z największych wynalazków ludzkości: zegarka – od pierwszych narzędzi pomiarowych po smartwatche – spisana przez wielokrotnie nagradzaną zegarmistrzynię zafascynowaną swoją pracą.

Zegarki od dawna towarzyszą nam w codziennych sprawach i są z nami wszędzie: od głębin oceanów po szczyt Mount Everestu, od lodów Arktyki po piaski pustyń, od ziemskich zakamarków po powierzchnię Księżyca.

Książka Rebekki Struthers to podróż przez historię zegarmistrzostwa, od najwcześniejszych prób pomiaru tak abstrakcyjnego zjawiska, jakim jest upływ czasu, przez pierwsze mechaniczne zegarki, aż do dziś, kiedy to niewielkie urządzenie porządkuje nasze życie. Czy nie kusiło się kiedyś, żeby przyjrzeć się jego wnętrzu? Przepadniesz w nim na długi czas!

Struthers w porywający sposób dzieli się pasją, a w swojej opowieści łączy sztukę, naukę, historię i socjologię. Pokazuje, że myślenie o czasie wpływa na to, jak postrzegamy siebie i swoje życie. Opisuje też zegarki, które stały się nieprzemijającym przedmiotem pożądania, a także padły łupem złodziei.

Czas z tą książką minie ci w mgnieniu oka!

Ewa Stusińska

Deus sex machina. Czy roboty nas pokochają?

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 9.10.2024

Krzysztof mieszka na wsi pod Warszawą z byłą żoną i robotyczną partnerką, zamówioną w sklepie internetowym. Agata, bo tak ma imię, towarzyszy mu na spacerach, zakupach, w social mediach i w łóżku. Trochę rozmawiają. Nie są to może rozmowy intelektualnie wykwintne, ale wystarczają, by się porozumieć. Wzajemnie i z otoczeniem, które traktuje ich jak parę. Na świecie żyją tysiące osób takich jak Krzysztof. Pokochali sztuczną inteligencję czy uwierzyli w marketingowy przekaz producentów seksrobotów, który mówi, że między samotnością a niedoskonałym związkiem istnieje trzecia droga? A może po prostu zrobili krok w przyszłość, w której za chwilę spotkamy się prawie wszyscy?

Ewa Stusińska przygląda się relacji między człowiekiem a robotem, która dzięki niezwykłemu rozwojowi sztucznej inteligencji wchodzi właśnie w nową fazę. Inteligentne humanoidalne roboty przestają być jedynie narzędziami, stają się czymś (kimś?) znacznie więcej. A może komuś bardzo zależy, byśmy tak uważali?

Justyna Suchecka

Cała nadzieja w szkole. Polska edukacja może być wspaniała

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 9.10.2024

Jak możemy zmienić szkołę, by stała się wspaniała? Justyna Suchecka, najpopularniejsza polska dziennikarka edukacyjna, od lat przyglądająca się edukacji w Polsce, diagnozuje, co boli uczniów, rodziców i nauczycielki. Z uważnością i troską, ale i z nadzieją bada tematy, w których potrzebna jest zmiana. I podkreśla, że każdy z nas może zrobić coś, by szkoła stała się lepszym miejscem.

„Jesienią 2023 roku urodziłam córkę. Zrozumiałam, że zabierając głos w sprawach szkoły, mówię w jej imieniu. Walczę o jej przyszłość.

To patetyczne, ale zupełnie mi to nie przeszkadza. Otóż głęboko wierzę, że również ode mnie – nie tylko od ministrów, samorządowców czy kuratorek – zależy to, jak będą wyglądały nasze szkoła i przyszłość.

Edukacja przyszłości nie jest dla mnie przede wszystkim opowieścią o XXII wieku, nowych technologiach (również takich, których jeszcze nawet nie umiemy sobie wyobrazić) czy lekcjach kodowania. Kiedy myślę o tym, co dopiero nastąpi, skupiam się na jutrze, kolejnym tygodniu, semestrze, następnym roku szkolnym. Bo szkoła to nie tylko przygotowanie do życia, które dopiero nastąpi. Szkoła to również życie tu i teraz. A ja mam tylko sześć lat – zanim moja córka pójdzie do szkoły – by coś zmienić. Inne dzieci mają go jeszcze mniej albo już są uczennicami czy uczniami. Dlatego od decydentów domagam się działań już dziś”.

Beata Szady

Polska według Ryszarda Kai

Wydawnictwo Czarne

premiera: 30.10.2024

Lubił powtarzać, że wychował się w domu pełnym kolorów. Palił dużo i gdzie popadnie. Miał w zwyczaju maczać zabrudzony pędzel w kawie, gdy malował. Uwielbiał kiczowate przedmioty, ale także – tradycyjne chińskie meble. Czuł żal do systemu i prawa, że nie mógł adoptować dzieci. Nigdy nie nazywał siebie plakacistą, zawsze malarzem. A przecież to seria Polska – sto sześćdziesiąt trzy plakaty powstałe w siedem lat – jest najbardziej znanym dziełem Ryszarda Kai. Została wymyślona jako prywatne opowiadanie artysty o kraju, który kochał, choć równocześnie się z nim zmagał.

Beacie Szady udało się stworzyć portret podwójny. Łączy sylwetkę Ryszarda Kai ze zbiorem reportaży inspirowanych serią Polska. Znajdziemy tu zwierzęta biorące udział w corocznej procesji, najbardziej polskie owoce, zagubione śledzie od namiotu, przydrożne groby i pasażerów uciekających przed kontrolerami biletów. Wszystkie teksty krążą wokół bliskiemu Kai słowu: banał. Za jego pomocą autorka opowiada o Polsce: z humorem, dociekliwie, angażująco. I podobnie jak słynnemu artyście, także Beacie Szady udaje się zachwycić odbiorców zwyczajnością, która nas otacza.

Monika Śliwińska

Książę. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego

Wydawnictwo Literackie

premiera: 9.10.2024

Historia mężczyzny, który wyprzedzał swoje czasy. Fascynująca podróż po różnych epokach.

Co właściwie wiemy o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim? I dlaczego powinniśmy wiedzieć więcej?

Tadeusz Boy-Żeleński, jedna z najważniejszych postaci Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. Wpływowy krytyk teatralny i zaciekły polemista. Kampanie publicystyczne o prawa kobiet (stworzył hasło: „Piekło kobiet”), świadome macierzyństwo, rozdział Kościoła od państwa przysporzyły mu wrogów na wielu stronach sceny politycznej.

Pisarz uwielbiany przez rzesze czytelników, dla przeciwników – „notoryczny demoralizator”. Tłumacz i wydawca; zawdzięczamy mu polskie wydania Niebezpiecznych związków, Dziejów Tristana i Izoldy oraz cyklu W poszukiwaniu straconego czasu. Mistrz literackich prowokacji i autopromocji.

Prywatnie melancholik i introwertyk. W licznych romansach szukał przyjaźni i więzi intelektualnej. Taki związek stworzył z publicystką Ireną Krzywicką.

Monika Śliwińska odkrywa nieznane dotąd fakty z życia Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Z doświadczeń, konfliktów wewnętrznych i niejednoznacznych wyborów rekonstruuje biografię, którą czyta się jak wciągającą powieść.

Wojciech Śmieja

Po męstwie

Wydawnictwo Czarne

premiera: 23.10.2024

„Polacy, stańcie się znowu mężami, jak byliście nimi za czasów świetności waszej, ale nie jedynie na polu bitwy!” – pisał filozof Bronisław Ferdynand Trentowski. Marszałek Piłsudski? Inżynier Karwowski? Lech Wałęsa? A może Adaś Miauczyński? Jaki był wzorcowy polski mężczyzna ubiegłego wieku? I czy w ogóle istniał?

Wojciech Śmieja prowadzi nas przez kolejne dekady XX wieku, krok po kroku nakreślając historię polskiej męskości, jej archetypów i atrybutów: od honorowych ułanów przez awansujących robotników aż po transformacyjnych biznesmenów. Zapuszcza się również na peryferia, pisząc o tych, którzy nie mieścili się w dominującej narracji. Łącząc narzędzia antropologiczne z rozległą wiedzą literacką i kulturową, błyskotliwie obala mity i rozbraja stereotypy narosłe wokół polskich ikon męskości ubiegłego stulecia. Jednocześnie zachęca nas do refleksji nad tym, jak na nowo opowiedzieć historię Polski przez pryzmat przemian modeli bycia mężczyzną.

Daniel Tammet

Opowieści w spektrum. Dziewięć historii osób, które odkryły swój autyzm

tłum. Tadeusz Chawziuk

Copernicus Center Press

premiera: 9.10.2024

Dan Aykroyd – aktor, który dziś jest hollywoodzką sławą.
Warren – detektyw, który dostrzega niewidoczne dla innych szczegóły.
Kana – japońska badaczka, która tworzy klasyfikację różnych odmian samotności.
Les Murray – wybitny poeta, dla którego dumnym symbolem autyzmu jest ptak emu.

To tylko niektórzy bohaterowie najnowszej książki Daniela Tammeta Opowieści w spektrum składającej się z prawdziwych historii mężczyzn i kobiet w spektrum autyzmu.

Osoby te pochodzą z Anglii, Walii, Irlandii, Kanady, Australii, Stanów Zjednoczonych, Francji, Nigerii i Japonii. Zdobyły sławę w Hollywood, walczyły z przemocą na świecie, zrobiły doktorat z psychologii, zajmowały się polityką na szczeblu krajowym, rozwiązywały zagadki kryminalne, przeprowadziły operację chirurgiczną, wydały nowatorską powieść, nauczyły się widzieć uszami i mówić przy użyciu urządzenia komputerowego. Razem tworzą wyjątkowy zbiorowy portret neuroróżnorodności.

Skreślone przez Daniela Tammeta portrety dziewięciu osób w spektrum autyzmu zaświadczają – każdy na swój własny sposób – o niezwykłej sile i pięknie wyobraźni autystycznej.

Katarzyna Tubylewicz

Wolności moja. Książka o poszukiwaniu

Wydawnictwo Wielka Litera

premiera: 9.10.2024

Wolność to pragnienie, ekstaza, lęk i cena, jaką się za nią płaci. Nigdy nie jest pełna, zawsze coś ją ogranicza. Marzymy o niej, uciekamy przed nią, pragniemy i boimy się jej. Wolność to wybór – bywa trudny, a ci, którzy go dokonują, są trochę samotnikami. Tak jak bohaterowie tej książki.

Wśród nich znajdziecie osoby znane i zupełnie nie, Polaków i Szwedów, romantyków poliamorycznych, intelektualistów i artystów. A tematowi wolności przyglądamy się z wielu, czasem zaskakujących perspektyw. Opowiadają o niej postaci takie jak Agnieszka Holland, Sławomir Sierakowski, Piotr Ibrahim Kalwas i Andrzej Gryżewski. Zanurzamy się w opowieść o poszukiwaniu wolności, o jej traceniu i ponownym do niej powracaniu, spotykając po drodze także takie postaci jak Zlatan Ibrahimović, Elżbieta Podleśna, David Lagercrantz, pastorzy Kościoła Szwecji i szwedzka królowa Krystyna.

Tubylewicz z lekkością, a zarazem przenikliwością zabiera nas w intelektualną podróż, w której konfrontujemy nasze wyobrażenia o wolności z rzeczywistością – czasem surową, czasem piękną.

Sam Wasson

Francis Ford Coppola. Rewolucjonista

tłum. Jan Dzierzgowski

Wydawnictwo Marginesy

premiera: 9.10.2024

Wizjoner, który zrewolucjonizował język filmu.
Artysta, który ponad wszystko pragnął niezależności.
Reżyser skłonny dla dzieła zaryzykować wszystko – nawet własny majątek.
Producent słynący z pomysłowości i determinacji.
Człowiek niestrudzenie poszukujący odpowiedzi na nurtujące go pytania.
Jeden z największych filmowców wszech czasów.

Biografia Francisa Forda Coppoli jest historią nieustającej walki, spektakularnych wzlotów i dotkliwych upadków. To opowieść o bezkompromisowym twórcy, dla którego najwyższym celem jest realizacja artystycznej wizji, a którego rewolucyjne idee często wyprzedzały swoje czasy.

Sam Wasson przeprowadził setki rozmów z reżyserem i jego współpracownikami, miał również dostęp do prywatnego archiwum twórcy. Ta książka pozwala z bliska przyjrzeć się produkcji kultowych dzieł takich jak Ojciec chrzestny, Rozmowa czy Czas apokalipsy i – często nieposkromionym – metodom twórczym Coppoli, a także jego relacjom z innymi legendami kina: George’em Lucasem, Stevenem Spielbergiem czy Marlonem Brando.

Z opowieści Wassona wyłania się portret mężczyzny czarującego i błyskotliwego, ale także dręczonego niepokojem, impulsywnego, skłonnego do popadania w skrajności. Geniusza w całości oddanego sztuce.

Anita Werner, Michał Kołodziejczyk

Nadzieja FC. Futbol, ludzie, polityka

Wydawnictwo SQN

premiera: 23.10.2024

Piłka nożna tłumaczy świat. Anita Werner i Michał Kołodziejczyk pokazali to już w swojej pierwszej książce. Tym razem autorzy bestsellerowego reportażu Mecz to pretekst. Futbol, wojna polityka poszli dalej tym tropem, by przekonać się, że piłka nożna może też dawać nadzieję.

Nadzieję na lepsze życie albo na życie w ogóle. Może uchronić przed śmiercią, uratować – albo nauczyć żyć, kiedy umarło wszystko dookoła. Może podnieść po traumie, dać skrzydła, dać siłę, pomóc być zauważonym.

Anita Werner i Michał Kołodziejczyk ruszyli daleko w świat. Przez kilkanaście miesięcy, w czasie podróży do Tanzanii, Turcji, Rwandy i Brazylii, dotarli do ludzi, których historie mrożą krew w żyłach i którzy zdecydowali się im je opowiedzieć, do bólu szczerze.

Neto, z którym spotkali się w brazylijskim Chapecó, jest jednym z trzech piłkarzy, którzy przeżyli katastrofę samolotu drużyny Chapecoense z Brazylii w 2016 roku.

Eric, były bramkarz reprezentacji Rwandy, z którym spotkali się w Kigali, jest Tutsi i przeżył ludobójstwo w 1994 roku, bo jego koledzy z drużyny – choć byli Hutu – zamiast pociąć go maczetą na kawałki, ukrywali go w swoich domach.

Abdallah i Kaburu, zawodnicy Albinism Sports Club, z którymi spotkali się w Dar es Salaam w Tanzanii, mają albinizm i grają w piłkę w kraju, w którym zabijano noworodki z albinizmem i polowano na ludzi dotkniętych tą rzadką chorobą, bo według szamanów fragmenty ich ciał miały gwarantować życiowe powodzenie.

Fani i piłkarze klubu Amedspor, których spotkali w tureckim Diyarbakırze, też mają coś ważnego do przekazania – że są Kurdami i nic tego nie zmieni, nawet kolejna kara tureckiej federacji. Amedspor to dla nich drużyna narodowa, substytut flagi i koszulki Kurdystanu, za noszenie których można w Turcji trafić przed sąd.

To nie jest książka piłkarska. To książka o ludziach. O ich emocjach, o życiowych lekcjach, z których wnioski pomógł wyciągnąć futbol. To książka także o tym, jak łatwo wywołać wojnę, zasiać nienawiść, dać się jej żywić strachem i uprzedzeniami. To książka o tym, że gdy wydaje się, że sensu już nie ma, nagle może pojawić się nadzieja. Bo – jak mówi jeden z jej bohaterów – z każdego zła można wyciągnąć coś dobrego.

Ben Terris

Waszyngtońska gorączka

tłum. Tomasz S. Gałązka

Wydawnictwo Czarne

premiera: 9.10.2024

Można żyć w Waszyngtonie przez wiele lat i wciąż nie wiedzieć, co ludzie robią tam całymi dniami. Czy fundraiser wisi na telefonie, szukając pieniędzy, a sondażysta wypytuje, na kogo zagłosujesz? Jak działają poszczególne trybiki w polityczno-administracyjnej machinie? A zwłaszcza: czym zajmują się lobbyści?

Ben Terris, pracując nad książką, stał się sekundantem politycznej walki wizerunkowej. Po jednej stronie ringu: fikcja. Przyszłość państwa, dobro narodu. Lobbyści, którzy pomagają organizować spotkania z ważnymi kongresmenami i używają „wpływów”, by członkowie Kongresu głosowali za korzystną ustawą. Po drugiej stronie: rzeczywistość. Wielkie pieniądze, układy, hazard. Zero procent misji, sto procent cwaniactwa. Wszystkie chwyty dozwolone.

Terris brawurowo i ze swadą wprowadza nas w polityczne kuluary Waszyngtonu. Nieważne, czy chodzi o republikanów, czy demokratów – wszędzie jest świadkiem niemoralnych zagrywek i opisuje historie tych, których rzeczywisty zapał, entuzjazm i poczucie misji zostały pogrzebane wraz z zakulisowymi przepychankami. Waszyngtońska gorączka to książka o tym, na jakich zasadach toczy się wielka amerykańska gra – o władzę, prestiż, wpływy, a przede wszystkim pieniądze.

Marek Wałkuski

Zakamarki Białego Domu. Polski korespondent u boku prezydentów USA

Wydawnictwo Editio

premiera: 9.10.2024

Biały Dom. Tu decydowały się losy Ameryki i świata. Tu zapadały decyzje dotyczące wojen i pokoju. Tu prezydenci wychowywali swoje dzieci i zdradzali żony. Tu rozgrywały się polityczne intrygi i prowadzono zakulisowe negocjacje. Legendarne, niemal mityczne serce Stanów Zjednoczonych.

Biały Dom to ikona Ameryki. Każdy o nim słyszał i kojarzy jego architekturę. Ale mało kto wie, co znajduje się w środku, co się dzieje za jego murami. Jak funkcjonuje? Jakie tajemnice kryje? Kim są ludzie, których można tam spotkać? Kto pociąga za sznurki i jak to robi?

Odpowiedź na te pytania poznał Marek Wałkuski, jedyny polski dziennikarz w ścisłym korpusie prasowym Białego Domu, przewodniczący White House Foreign Press Group, wieloletni korespondent Polskiego Radia w Stanach Zjednoczonych. Wałkuski spędził w Białym Domu tysiące godzin. Towarzyszył prezydentom w Gabinecie Owalnym, jeździł w prezydenckim konwoju, latał Air Force One, a nawet smakował prezydenckiej kuchni.

Z książki dowiesz się, jak się żyje w Białym Domu, co się znajduje w części prywatnej i co kryją jego podziemia, a także jak wyglądała masońska ceremonia wmurowania kamienia węgielnego pod Biały Dom. Autor zdradza, ile zarabia prezydent i jakie przysługują mu apanaże. Wyjawia również, kto w Białym Domu lubi polskie pączki, kiedy serwowano tam placki ziemniaczane i jak jego córka trafiła do gabinetu prezydenta.

Aleksandra Zaprutko-Janicka

Okupacja od kuchni. Kobieca sztuka przetrwania

Wydawnictwo Poznańskie

premiera: 9.10.2024

Prawdziwe oblicze okupacyjnej codzienności.

Jak wyglądała polska kuchnia w ekstremalnie trudnym okresie okupacji?
Jak polskie gospodynie radziły sobie pomimo niemieckich restrykcji?
Co można było zrobić z żołędzi, a jak przyrządzić gołębie?
Co uprawiano w podwórkowych i balkonowych miniogródkach w miastach?
W jaki sposób działały liczne kawiarenki i przydomowe jadłodajnie?

Od jesieni 1939 roku miliony Polek musiały zmagać się z wieloma ograniczeniami wprowadzonymi przez Niemców, przede wszystkim z niedostatecznymi przydziałami żywności. Oficjalne racje dla ludności polskiej były wręcz głodowe i w kolejnych latach regularnie malały. Walka o wyżywienie stała się koniecznością. Sytuację ratował tzw. czarny rynek, czyli nielegalne dostawy żywności ze wsi do miast.

Książkę wzbogacają oryginalne przepisy kulinarne, ilustrowane grafikami i reklamami z czasów okupacji.