Premiery #nonfiction LUTY 2023

Luty to najkrótszy miesiąc w roku, ale wcale nie polecamy spieszyć się z czytaniem. Warto natomiast dobrze wybrać. Wśród nowych i zbliżających się premier #nonfiction chcielibyśmy zwrócić waszą uwagę na nietypową biografię Carson Muller oraz portrety innych bardzo interesujących kobiet: Marii Rodziewiczówny, rysowniczki Anny Gosławskiej-Lipińskiej czy walczących Kurdyjek. Koniecznie sięgnijcie po reportaż o polskiej patodeweloperce, opowieść o kanadyjskim rasizmie i ludzkich tragediach, jakie za sobą pociągnął, zapis wyjątkowej podróży po czarnej Europie, a także esej (z fantastyczną okładką!) o mitologicznych potworach płci żeńskiej i tym, co mogą nam powiedzieć o współczesnych kobietach.

zebrała Agnieszka Pietrzak

Stefan Aust, Adrian Geiges

Xi Jinping. Najpotężniejszy człowiek świata i jego imperium

tłum. Joanna Czudec

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 22.02.2023

Współczesna Chińska Republika Ludowa zawdzięcza swój sukces gospodarczy i polityczny systemowi głęboko sprzecznemu, a stojący na jej czele Xi Jinping dzierży w rękach niepodzielną władzę. Ale nie wygląda na dyktatora, a Chiny nie wyglądają na dyktaturę.

W książce „Xi Jinping. Najpotężniejszy człowiek świata i jego imperium” Stefan Aust i Adrian Geiges przedstawiają błyskotliwą analizę władzy i kultu jednostki. Biorą pod lupę znakomicie wyreżyserowany obraz polityka, który chce nadać swoim autokratycznym rządom oblicze kosmopolityczne i uchodzi mu to na sucho.

Aust i Geiges nie tylko śledzą karierę Xi Jinpinga, lecz także analizują chińską politykę ostatnich dziesięcioleci. Stawiają niewygodne pytania o stosunek społeczności międzynarodowej do tego, co dzieje się w Chińskiej Republice Ludowej, i pokazują wyzwania, przed którymi stoi jej przewodniczący: wojna handlowa ze Stanami Zjednoczonymi, niepokoje polityczne w Hongkongu, oskarżenia o ludobójstwo w Sinciangu, hamujący wzrost gospodarczy. Ta biografia rzuca światło na nieoczywiste powiązania i wychodzi daleko poza nasze stereotypowe myślenie o Chinach.

Oliver Bullough

Kamerdyner świata

tłum. Dorota Konowrocka-Sawa

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 08.02.2023

Jak Wielka Brytania stała się sługą najpotężniejszych ludzi na świecie?

Kryzys sueski z 1956 roku był momentem, w którym Wielka Brytania, niegdyś supermocarstwo, została zmuszona do ustąpienia miejsca Stanom Zjednoczonym. Straciła imperium i rolę światowego lidera. Odnalazła ją na dość zaskakującym polu.

W bestsellerowym „Kamerdynerze świata” Oliver Bullough ujawnia, jak Wielka Brytania znalazła się na powrót w centrum globalnej gospodarki. Chociaż Zjednoczone Królestwo szczyci się tym, że przestrzega wartościami fair play i rządów prawa, niewiele krajów robi więcej, aby udaremnić globalne wysiłki antykorupcyjne.

Bullough przedstawia otwierającą oczy analizę historii gospodarczej Wielkiej Brytanii, która korzystając z pozostałości po systemie kolonialnym stała się rajem dla przestępców finansowych, despotów i oligarchów, pozwalając im swobodnie prać pieniądze, prowadzić interesy i ukrywać się przed sprawiedliwością.

Thomas Cirotteau, Jennifer Kerner, Éric Pincas

Lady Sapiens. Prawdziwa prehistoria kobiet

tłum. Aleksandra Weksej

Wydawnictwo Znak Koncept

premiera: 22.02.2023

Kim jest Lady Sapiens?

Myśleliśmy, że prehistoryczny mężczyzna biegał z włócznią i polował na mamuty, a kobieta dbała o płomień w jaskini i była zbieraczką. Aż do teraz!

Cirotteau, Kerner i Pincas udowadniają, że już w prehistorii kobieta była równa mężczyźnie. Dzięki zaawansowanym technikom badawczym wiemy dzisiaj, jaki tryb życia prowadziła.

Zdecydowanie daleko jej było do obfitych kształtów Wenus – miała atletyczną sylwetkę, by móc z powodzeniem polować, zabijać, opiekować się dziećmi i chorymi. Czy można powiedzieć, że podobnie jak współczesna kobieta godziła pracę z macierzyństwem?

Matka, konstruktorka, lekarka, łowczyni, szamanka.
Kobieta.
Dzięki Lady Sapiens przetrwaliśmy i jesteśmy dziś tacy, jacy jesteśmy.

Na podstawie książki powstał nagradzany film, który można obejrzeć również w Polsce.

Wojciech Czuchnowski

Dzbanek rozbity. Sceny z życia, choroby, śmierci i żałoby

Wydawnictwo Agora

premiera: 22.02.2023

– Tam są takie dwie skały, one zawsze dają cień – Agnieszka powiedziała to bardzo słabym głosem. Chciała powiedzieć coś więcej, ale lekarka z hospicjum domowego, którą poinformowaliśmy o naszym pomyśle, pogłaskała ją tylko po ręce. Był początek maja 2022 roku. Zaczynał się piąty rok choroby nowotworowej mojej żony. Wiedzieliśmy, że tę walkę przegrała. Wtedy właśnie wpadłem na pomysł: wynajmijmy kampera i pojedźmy do nas na Sycylię.

Podróż na południowe krańce Europy jest klamrą, w której Wojciech Czuchnowski, znany dziennikarz i publicysta, pomieścił intymny pamiętnik o odchodzeniu swojej żony. Z wnikliwością, precyzją i bez znieczulenia prowadzi nas przez stadia miłości, kryzysów ich związku i choroby. Ta książka jest w równym stopniu bolesna, jak i niosąca nadzieję. Czuchnowski, pisząc ją, próbuje bowiem wydobyć się z rozpaczy. Ta próba przepracowania żałoby zmienia się na oczach czytelników w literaturę.

Łukasz Drozda

Dziury w ziemi. Patodeweloperka w Polsce

Wydawnictwo Czarne

premiera: 15.02.2023

Warunki mieszkaniowe w Polsce należą do najgorszych w Unii. Katalog patologii obejmuje między innymi absurdalnie małe metraże, fatalną jakość zabudowy, grodzenie osiedli, demolowanie przyrody i zabytków czy „dziką reprywatyzację”. Deweloperzy w Polsce rzadko zajmują się zaspokajaniem rzeczywistych potrzeb lokalowych, a rynek nieruchomości jest ukształtowany przez bezwzględne realia kapitalizmu i brak polityki mieszkaniowej z prawdziwego zdarzenia. Czym właściwie jest niesławna patodeweloperka? Dlaczego mieszkania w nowej zabudowie są tak drogie?  I jakie niespodzianki mogą kryć się za często używanym w ogłoszeniach słowem „przytulne”?

Urbanista Łukasz Drozda analizuje sytuację na polskim rynku mieszkaniowym, rozmawia ze specjalistami z tej branży, a także szuka odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące problemów mieszkalnictwa w naszym kraju. Kreśli przy tym krajobraz współczesnej polskiej urbanizacji – od wielkich miast, jak Warszawa, Kraków i Wrocław, po mniejsze, jak Siewierz i Żory. Pokazuje, że niewydolny system kopie dziury sam pod sobą, wciągając do nich przyszłość kolejnych pokoleń.

Barbara Ehrenreich

Rytuały krwi. Źródła i historia naszej namiętności do wojny

Grupa Wydawnicza Relacja

premiera: 22.02.2023

Co przyciąga nasz gatunek do wojny? Co sprawia, że przemoc postrzegamy jako rodzaj świętego obowiązku, rytuału, który chłopcy muszą przejść, aby stać się mężczyznami?

Barbara Ehrenreich zabiera czytelników w oryginalną podróż od skomplikowanych ludzkich ofiar starożytnego świata do rzezi dwudziestowiecznych wojen i Holokaustu.

W „Rytuałach krwi” autorka przegląda kruche zapiski z prehistorii i odkrywa źródło wojny w nieoczekiwanym miejscu – nie w „instynkcie zabójcy” charakterystycznym dla samców naszego gatunku, ale w rytuałach krwi, które pierwsi ludzie odprawiali, by odtworzyć swoje przerażające doświadczenia z silniejszymi drapieżnikami.

Genialne w koncepcji i bogate w zakres „Rytuały krwi” to monumentalne dzieło, które wciąż zmienia nasze rozumienie największego zagrożenia dla ludzkiego życia.

Paweł Kowal, Agnieszka Lichnerowicz

Spokojnie już nie będzie. Koniec naszej belle epoque

Wydawnictwo Agora

premiera: 22.02.2023

Agresja Rosji na Ukrainę z 24 lutego 2022 roku zmieniła wszystko. Z jednej strony przyniosła krach imperialnych rojeń Moskwy, z drugiej – spowodowała solidarną reakcję państw zachodnich. To daje nadzieję na przyszłość, choć spokojnie już nie będzie.

Wojna ostatecznie zakończyła belle époque w dziejach naszego regionu i pozbawiła liderów Zachodu złudzeń. Otworzyła też jednak przed Polską szansę na zajęcie bardziej poczesnego miejsca w Europie.

Jak nie zmarnować tej szansy? Na jakie zmiany możemy się przygotować? Co czeka nasz kraj, w którym skończyły się dobre czasy III RP, i nasz kontynent po fiasku polityki appeasementu wobec Rosji? Czego uczą nas burzliwe wydarzenia ostatnich lat i dekad?

Paweł Kowal, profesor Polskiej Akademii Nauk, praktyk i teoretyk polityki wschodniej, szuka odpowiedzi na te pytania w rozmowie z Agnieszką Lichnerowicz, nagradzaną dziennikarką i reporterką relacjonującą najważniejsze wydarzenia na arenie międzynarodowej.

Ryszard Koziołek

Czytać, dużo czytać

Wydawnictwo Czarne

premiera: 22.02.2023

Rzecz, która nie przestaje zachwycać, to skromne piękno zadrukowanej strony. Książka wydaje się najbardziej ubogą ze sztuk. Fotografia, film, malarstwo, muzyka dysponują nieskończenie bardziej sugestywnymi środkami przedstawiania świata. A literatura? Czarne znaczki na papierze. Ale kiedy wpuścić je w nasze umysły, potrafią tam dokonać cudów. Pracują w naszych głowach najskuteczniej i najciekawiej ze wszystkich znaków, jakimi opisujemy świat – przekonuje w nowym tomie esejów Ryszard Koziołek. Odkrywa w nim przed czytelnikami transformującą moc literatury, która pozwala nam budować i wzbogacać nie tylko nasz własny świat, ale też kształtować mądre, dojrzałe społeczeństwo. Ta polityczna moc literatury – budowanie wspólnoty, otwieranie przestrzeni dyskusji, łączenie doświadczeń – jest dla niego równie ważna, jak jej działanie na wyobraźnię. Na nowo więc opowiada nam o tym, na czym polega kunszt powieściowy Tokarczuk i Pilcha, dlaczego Harry Potter pozwala nam wrócić do dzieciństwa i napełnić świat zasadami moralnymi, a wreszcie jak za pomocą literatury rozmawiać o tym, co politycznie niepoprawne.

Agata Napiórkowska

Ha-Ga. Obrazki z życia

Wydawnictwo Marginesy

premiera: 22.02.2023

Pod pseudonimem Ha-Ga kryje się Anna Gosławska-Lipińska, wieloletnia rysowniczka satyryczna „Szpilek”. Żadna inna artystka nie miała tak długiego i regularnego cyklu w żadnym czasopiśmie. Przez czterdzieści lat co tydzień w „Szpilkach” pojawiały się rysunki charakterystycznych ludzików z wyłupiastymi oczami. W podpisie zazwyczaj podsłuchana rozmowa lub satyra na aktualną sytuację obyczajową czy towarzyską. Choć Ha-Ga tworzyła w latach 50. i 60. XX wieku, jej dowcipy są ponadczasowe, zachwycają aktualnością. Miała świetne ucho, potrafiła wyłuskać błyskotliwe zdania podczas spotkań w kawiarniach, na ulicy, w sklepie czy na plaży. Ilustrowała także książki dla dzieci – m.in. Tuwima i Brzechwy – i przez wiele lat współpracowała ze „Świerszczykiem”.

Dlaczego nie weszła do kanonu Polskiej Szkoły Ilustracji? Co sprawiło, że jej kariera nagle się urwała?

W biografii tej wybitnej artystki Agata Napiórska przypomina przedwojenne czasy, kiedy Ha-Ga przesiadywała przy stoliku Gombrowicza i przyjaźniła się z Tuwimem, pisze o szczycie jej popularności w latach 50. i schyłku kariery w latach 70., o przyjaźniach i miłościach, o życiu w cieniu męża, sławnego grafika Eryka Lipińskiego. Z książki wyłania się również intymny obraz relacji rysowniczki z jej córką, Zuzanną Lipińską.

Emilia Padoł

Rodziewicz-ówna. Gorąca dusza

Wydawnictwo Literackie

premiera: 8.02.2023

Pełne sprzeczności oblicze Marii Rodziewiczówny i dotąd nieopowiedziana historia.

Awanturnicza biografia postaci, która wymyka się wszelkim uproszczeniom.

Żarliwa katoliczka, surowa konserwatystka, patriotka tworząca romansowe fabuły i pisząca „ku pokrzepieniu serc”, ale też osoba nieheteronormatywna, buntująca się przeciwko powszechnym oczekiwaniom, społecznica. Kim była autorka słynnych powieści „Lato leśnych ludzi” czy „Między ustami a brzegiem pucharu”?

Podpisywała się Rodziewicz, w życiu literackim istniała jako Rodziewiczówna. Emancypantka gustująca w męskich fasonach koszul i surdutach, z włosami zawsze obciętymi na krótko. Swoje długie życie dzieliła pomiędzy Warszawę a kresowy majątek w Hruszowie, nieustannie manifestując wielki zapał, gorączkową energię i niegasnący optymizm. Mimo dominujących negatywnych recenzji ze strony krytyków, przez ponad sto lat zaczytywano się w jej powieściach. W życiu prywatnym związana z kobietami, prawdziwy spokój odnajdywała wśród poleskich torfowisk i rzecznych rozlewisk.

Maria Rodziewiczówna fascynuje zdumiewającymi sprzecznościami, rozsadza schematy. Jej życiorys wpisuje się w dyskusje na temat osób LGBT+, ekspresji płciowej, tożsamości narodowej, relacji polsko-żydowskich i polsko-białoruskich, antysemityzmu, klasowości i kolonializmu.

„Rodziewicz-ówna” to również porywająca opowieść o Kresach, o życiu rozpiętym między powstaniem styczniowym a warszawskim, o życiu, w którym odbija się nasza zagmatwana, często bolesna historia.

Michael Palin

Szaleństwo w ciemnościach. Tragiczna historia zaginięcia statku Erebus

tłum. Adam Tuz

Wydawnictwo Filia

premiera: 22.02.2023

HMS „Erebus” był jednym z najwspanialszych okrętów, weteranem przełomowych ekspedycji na krańce świata. W 1848 roku wraz z siostrzaną jednostką HMS „Terror” i 129 członkami wyprawy zaginął w Arktyce podczas próby wytyczenia trasy przez Przejście Północno-Zachodnie, a jego los spowiła mgła tajemnicy. W 2014 roku został odnaleziony. Oto jego historia.

Książka „Szaleństwo w ciemnościach” to barwny opis doświadczeń tych, którzy jako pierwsi postawili stopę na Ziemi Wiktorii w Antarktydzie, a zaledwie kilka lat później jeden po drugim zamarzli w lodach Arktyki poza zasięgiem desperackich misji ratunkowych. To cudownie sugestywna relacja z prawdziwie niezwykłej przygody, wskrzeszonej przez podróżnika i gawędziarza.

Paweł Pieniążek

Opór. Ukraińcy wobec rosyjskiej inwazji

Wydawnictwo W.A.B.

premiera: 22.02.2023

Ukraiński opór zbrojny przeciwko rosyjskiej inwazji przykuł uwagę świata. Jednak za jego sukcesem stoi nie tylko siła militarna, ale oddolne, czasami bardzo skromne, działania milionów obywateli. Opór to bowiem przekazanie pieniędzy na siły zbrojne, przyniesienie herbaty na posterunek, ewakuowanie ludności cywilnej czy organizowanie pomocy, a czasami pozostanie w domu.

Niemal z dnia na dzień ludzie kultury, sportowcy, informatycy, personel medyczny, pośrednicy nieruchomości, emeryci musieli zmienić swoje dotychczasowe życie i zmierzyć się z wojną, która stała się jednym z największych wyzwań Europy od końca drugiej wojny światowej.

To właśnie tym osobom Paweł Pieniążek – ceniony dziennikarz i reporter wojenny, który relacjonował wydarzenia na Ukrainie z pierwszego frontu walki – poświęcił swoją nową książkę. Tym, którzy w tragicznych okolicznościach, trudnych warunkach i rzucając wyzwanie strachowi, starają się ratować swój kraj.

Johny Pitts

Afropejczycy. Zapiski z czarnej Europy

tłum. Zofia Szachnowska-Olesiejuk

Wydawnictwo Szczeliny

premiera: 22.02.2023

Poznaj historie Afropejczyków, zrozum współczesną Europę.

Johny Pitts urodził się na północy Anglii, w Sheffield – kulturowym tyglu, który idealnie oddawał złożoną tożsamość jego i wielu sąsiadów z przemysłowej dzielnicy. Kolonialne pochodzenie rodzinnego nazwiska, wojenne zasługi dziadka walczącego za Wielką Brytanię, a w tle narodziny hip-hopu. Jako dorosły człowiek Pitts – anglojęzyczny pisarz, czarny obywatel Europy z brytyjskim paszportem w ręce – wyrusza na wyprawę po Starym Kontynencie, by zrozumieć, co tak naprawdę znaczy być Afropejczykiem.

„Kiedy po raz pierwszy usłyszałem to określenie, zacząłem myśleć o sobie jako o niepodzielnej całości bez dywizu: Afropejczyk. Stwarzało ono przestrzeń, w której czarność współkształtowała europejską tożsamość w jej najpełniejszym wymiarze […], bez konieczności ciągłego podkreślania tej swoistej dychotomii: pół-ktośtam, czarno-jakiśtam. I pokazywało, że nie każdy czarnoskóry mieszkaniec Europy od razu musi być imigrantem”.

Pitts odwiedza Paryż, Brukselę, Amsterdam, Berlin, Sztokholm, Moskwę, Riwierę Francuską i Lizbonę. Spotyka się z Afropejczykami w drugim, trzecim i czwartym pokoleniu, by oddać im głos. Przypomina o afrykańskich korzeniach europejskich klasyków – Aleksandra Dumasa i Aleksandra Puszkina. Słucha o sprzecznościach kulturowych, których doświadczają czarni Europejczycy, o konieczności budowania spójnych kronik ich społeczności i o wielu innych fundamentalnych sprawach. W swojej podróży dociera na Gibraltar, gdzie wypatrując wybrzeża Afryki, dochodzi do wniosków, które zaskakują nawet jego samego…

Beate Rygiert

George Sand i język wolności

tłum. Anna Kierejewska

Wydawnictwo Marginesy

premiera: 8.03.2023

Historia ukochanej Fryderyka Chopina, kobiety, która łamała wszelkie konwencje.

Paryż, 1831. Odrzuciwszy swoje arystokratyczne środowisko i zrezygnowawszy z nieszczęśliwego małżeństwa z baronem, Aurore Dudevant jest gotowa zacząć życie od nowa. Ubrana w męski strój wchodzi do redakcji słynnego dziennika „Le Figaro” i tam pod okiem Henriego de Latouche’a ćwiczy warsztat pisarski. Wkrótce ze swoim młodszym kochankiem, artystą Jules’em Sandeau, pod wspólnym pseudonimem wydaje pierwszą książkę, ale po zakończeniu tego związku decyduje się rozwijać karierę pisarską na własny rachunek. Jako kobieta nie ma jednak szans na odniesienie sukcesu wydawniczego ani na uznanie krytyków.

Tak rodzi się George Sand, która każdym zapisanym słowem inspiruje do zmian społecznych i toczy walkę o własną wolność i szczęście. Czy po destrukcyjnym związku z pisarzem Alfredem de Mussetem odnajdzie w końcu spokój u boku Fryderyka Chopina?

Paul Scraton

Dookoła. Pieszo po obrzeżach Berlina

tłum. Barbara Gadomska

Wydawnictwo Czarne

premiera: 8.02.2023

W barze na Kreuzbergu w oparach papierosowego dymu Paul Scraton wpadł na pomysł, by obejść Berlin dookoła. Choć w Niemczech mieszkał już od piętnastu lat, a centrum miasta znał na wylot, podmiejskie rejony – jezioro Tegel, Spandau, Gropiusstadt czy berlińsko-poczdamskie pogranicze – były dla niego wciąż nieodkrytym terytorium, nieoczywistym „zapleczem miasta”, jego niedocenianym skrajem. A skoro, jak pisał Robert Macfarlane, „od spaceru do opowiadania jest zaledwie jeden krok”, owocem dziesięciu wędrówek Scratona stała się książka.

Dla berlińczyków przedmieścia są Berlinem, choć w rzeczywistości trudno uchwycić ich miejski charakter. To jakby przestrzenie pośrednie, międzymiasto, nie-miejsca wypełnione halami przemysłowymi, wysypiskami śmieci, polami golfowymi i centrami handlowymi. Mijane „skrajobrazy” prowokują do pytań – czym tak naprawdę są podmiejskie blokowiska? Kim byli ludzie próbujący nielegalnie przekroczyć mur berliński? Jakie legendy kryją w sobie podberlińskie lasy? I dlaczego tak trudno jednoznacznie opisać przedmieścia? Scraton z pasją podróżnika sprawdza, co znajduje się na końcu linii U-Bahnu – z nadzieją, że im więcej odkryje, tym silniejsza stanie się jego przynależność do Berlina.

Jenn Shapland

Moja autobiografia Carson McCullers

tłum. Anna Gralak

Wydawnictwo Czarne

premiera: 8.02.2023

Ścieranie kurzu z pudeł z rękopisami, segregowanie ubrań, coraz pewniejsze otwieranie kopert z listami i w końcu – rozczytywanie notatek z sesji terapeutycznych. Tak wygląda śledztwo w poszukiwaniu dowodów miłości amerykańskiej pisarki Carson McCullers do innych kobiet. Kobiet, które jej biografowie konsekwentnie i z uporem nazywali „przyjaciółkami”, „współlokatorkami”, „towarzyszkami podróży”.

W przypadku queerowych historii miłosnych historycy domagają się dowodów, jakich nigdy nie żądają od związków heteroseksualnych. Jenn Shapland nie szuka odpowiedzi na pytanie, czy Carson była lesbijką, bo w jej archiwum nie brakuje świadectw, które to potwierdzą. Autorka chce się dowiedzieć, jak lesbijki budowały swoją tożsamość w czasach, gdy ich odmienność zbywano milczeniem bądź nazywano „wrodzonym zaburzeniem”.

„Moja autobiografia Carson McCullers” to pełna buntu i niepozbawiona humoru kronika poszukiwania prawdy i wypełniania luk w pamięci, języku i tożsamości. Z migotliwych odłamków życia swojej ukochanej pisarki Jenn Shapland buduje intymny i zarazem odważny pamiętnik własnego coming outu.

Tanya Talaga

Siedem opadłych piór

tłum. Emilia Skowrońska

Wydawnictwo Marginesy

premiera: 15.02.2023

Opowieść o kanadyjskim rasizmie i cierpieniu rdzennych mieszkańców. Narodowy bestseller.

W 1966 roku dwunastoletni Chanie Wenjack uciekł ze szkoły z internatem i zamarzł na śmierć na torach kolejowych. Po przeprowadzonym dochodzeniu wydano cztery zalecenia, żeby zapobiec kolejnej tragedii. Żadne z zaleceń nie zostało zastosowane. Od 2000 do 2011 roku w kanadyjskim Thunder Bay zmarło siedmioro rdzennych uczniów szkół średnich. Mieszkali setki kilometrów od rodzin, zostali zmuszeni do opuszczenia domu, ponieważ w ich rezerwatach nie było odpowiedniej szkoły średniej. Pięcioro znaleziono w rzekach otaczających Jezioro Górne, święte miejsce rdzennych mieszkańców. Inny, łagodny chłopak i gwiazda hokeja, zniknął w noc przy minus dwudziestu stopniach, a młoda dziewczyna z niewyjaśnionych przyczyn zmarła w korytarzu domu kuzyna.

Dziennikarka śledcza Tanya Talaga zagłębia się w historię tego północnego miasta, które stało się symbolem długiej walki Kanady z łamaniem praw człowieka wobec rdzennych społeczności. Opisuje ogromne luki w systemie, powszechną obojętność, codzienny rasizm i niedofinansowanie. Daje bolesną lekcję, ale jednocześnie nie odbiera nadziei. Nie sposób przeczytać tej książki i nie poczuć tej tragedii.

Gayle Tzemach Lemmon

Za wolność moich sióstr. Walka o nasze jutro

tłum. Agnieszka Myśliwy

Wydawnictwo Znak Horyzont

premiera: 22.02.2023

Nie miały głosu. Nie miały praw. Nie miały przyszłości.
Więc z bronią w ręku postanowiły je sobie wywalczyć.

Kobiety, których nikt nie słuchał. Które nie mogły same o sobie decydować. Które mężczyźni traktowali jak swoją własność. Kobiety, które zatrzymały krwawy pochód ISIS przez Syrię.

Wojowniczki, żołnierki, dowódczynie – Kurdyjki zbuntowały się przeciw niesprawiedliwości i ruszyły do walki. Walki o kolejne miasta odbijane z rąk Państwa Islamskiego i walki o równe prawa – kobiet i wszystkich Kurdów. Bo nie ma prawdziwej wolności bez równości.

Wołodymyr Zełeński

Przesłanie z Ukrainy

tłum. Jerzy Wołk-Łaniewski

Wydawnictwo Agora

premiera: 22.02.2023

Słowa człowieka.
Przesłanie narodu.

Oto zbiór najmocniejszych przemówień Wołodymyra Zełenskiego z czasu wojny (oraz jedno Ołeny Zełenskiej), osobiście przez niego wybranych, aby opowiedzieć historię narodu ukraińskiego. To opowieść o kraju mężnie broniącym się przed rosyjską agresją. To także historia narodu przewodzącego światu w zmaganiach o demokrację. Przede wszystkim zaś jest to wołanie skierowane do społeczności międzynarodowej, aby stanąć po stronie wolności. Jeśli nie teraz, to kiedy?

„Jesteśmy wolnym i niepodległym narodem i nie zaprzestaniemy walki do czasu, aż ostatni rosyjski oddział opuści nasze terytorium. Razem z całym krajem powitamy świt. Niebawem bliscy i kochani znowu będą razem.

Cały dochód z książki – zarówno prezydenta Zełenskiego, jak i wydawcy – trafi na konto inicjatywy United24, stworzonej przez Wołodymyra Zełenskiego w celu zebrania funduszy na pomoc Ukrainie. Więcej informacji na stronie u24.gov.ua.

Jess Zimmerman

Kobiety i inne potwory. Tworzenie nowej mitologii

tłum. Hanna Pustuła-Lewicka

Wydawnictwo Czarne

premiera: 22.02.2023

Meduza, najsłynniejsza z gorgon, według mitów była tak brzydka, że sam jej wygląd napawał przerażeniem. Syreny rzuciły się w odmęty morza z rozpaczy, nie mogąc znieść odrzucenia. Sfinga, demon złego losu, popełniła samobójstwo, gdy Edyp rozwiązał jej zagadkę. Skyllę przemieniono w potworę za karę, że odrzuciła uczucie mężczyzny.

Jess Zimmerman przykłada mitologiczne archetypy do własnych przeżyć, tworząc wielowymiarowy portret współczesnych kobiet. Interesują ją solidarność i rywalizacja, wstyd i gniew, trudna relacja z własnym ciałem i przekraczanie granic – pisze o tym błyskotliwie i z ironią. Udowadnia, że nie musimy mieć dwóch głów, by uchodzić za monstrum. Wystarczą dwa podbródki.

„Kobiety i inne potwory” to odważna feministyczna analiza, która obnaża mechanizmy tkwiące w naszej kulturze. Zimmerman przewrotnie interpretuje znane mity, proponując świeże spojrzenie na obowiązujące ideały piękna i role związane z płcią. Zachęca przy tym do buntu i pielęgnowania cech i zachowań, które podobno nam nie przystoją – to, co z nich wyrośnie, może zaskoczyć nas same.

Brandy Schillace

Doktor White i jego głowy, czyli śmiałe eksperymenty w transplantologii

Tłum. Aleksandra Czwojdrak

Wydawnictwo bo.wiem

Premiera: luty

Początki zimnej wojny przyniosły światu nie tylko wyścig kosmiczny, ale także zacięte współzawodnictwo w dziedzinie medycyny. Chirurdzy po obu stronach żelaznej kurtyny rywalizowali o to, kto pierwszy dokona udanej transplantacji nerki czy serca. Pewien amerykański naukowiec miał jednak ambitniejszy pomysł: przeszczepić głowę.

Robert White przeprowadził tysiące operacji, wypracował ratujące życie techniki neurochirurgiczne, do dziś stosowane w szpitalach. Doktor White, podobnie jak doktor Jekyll, miał również drugą tożsamość. W swoim laboratorium toczył zawziętą batalię, planując operację, która pozwoliłaby duszy żyć pomimo śmierci ciała. Jego wieloletnie próby, w tym przeszczepy głów małp, przysporzyły mu sławy, ale też wrogów, zwłaszcza wśród obrońców praw zwierząt.
Książka Doktor White i jego głowy uświadamia, jak skomplikowane i mroczne było oblicze innowacji, które dziś pozwalają ocalić życie pacjentów. To intrygująca opowieść o śmiałych eksperymentach na granicy fantastyki naukowej i praktyki medycznej.